Hãy cùng khám phá nội dung đọc hiểu văn bản Cái chúc thư của người còn sống, trích từ tác phẩm nổi tiếng “Số đỏ” của nhà văn Vũ Trọng Phụng. Đây là một phần không thể thiếu trong hành trình tìm hiểu về xã hội Việt Nam những năm đầu thế kỷ 20, nơi mà những giá trị truyền thống và hiện đại đang va chạm. Hãy cùng tìm hiểu để trả lời thật tốt cho phần Đọc hiểu văn bản Cái chúc thư của người còn sống này nhé.
Mục lục
Đọc đoạn trích sau: CÁI CHÚC THƯ CỦA NGƯỜI CÒN SỐNG
Cụ Hồng lúc ấy đã nhắm nghiền hai mắt lại. Trên cái sập gụ khảm mà giữa là cái khay đèn, cụ nằm một bên, thằng xe một bên, cụ bà thì ngồi phía dưới chân. Thằng xe lúc ấy đã rửa sạch hai cái chân ngựa người để gánh vác cái trách nhiệm nặng nề của người bồi tiêm thuốc phiện.
Cụ Bà nói:
– Ông ạ, tuy vậy tôi cũng cứ cho mời cụ lang…
Cụ Hồng lại nhăn mặt lần thứ mười mà khẽ gắt cũng lần thứ mười rằng:
– Biết rồi ! Biết rồi ! Khổ lắm, nói mãi !
Đã hiểu cái tính ấy, cụ bà cứ thản nhiên nói tiếp:
– Ấy thế rồi… ta cứ lo toan trước cái việc ma chay đi mà thôi.
– Biết rồi ! Khổ lắm ! Nói mãi !
– Tôi thì tôi nghĩ nên theo cả lối cổ và lối mới, nghĩa là cứ minh tinh, nhà táng, kèn tầu, kiệu bát cống, và rõ nhiều câu đối. Nếu chúng nó muốn thì chúng nó cứ đi thuê kèn bú rích Tây đi càng hay. Nhưng mà không thể vì cái thích của chúng nó mà bỏ cái thích của tôi được.
– Biết rồi ! Khổ lắm… nói mãi !
Đến đây thì cụ bà không nói gì nữa, ngồi trầm ngâm nghĩ ngợi, làm cho cụ ông phải hỏi ngay:
– Thế sao nữa, hở bà ?
Thằng xe đã quen những cái ấy lắm nên cũng không lấy làm gì buồn cười nữa. Cụ bà lải nhải kể lể những mớ lễ nghi phức tạp nó làm cho một gia đình thành ra muốn pha trò, mỗi khi gia đình ấy sắp được hân hạnh là tang gia.
Cách cái lệ bộ, ở phòng khách bên ngoài, lúc ấy khách khứa đông lắm. Ngoài số những người họ hàng lại có bạn hữu của vợ chồng Văn Minh. Người nào cũng đã lên gác chỗ có giường cụ cố tổ, vén màn nhìn vào rồi rón rén lui ra chạy ù xuống nhà dưới, cho thế là xong cái bổn phận đi thăm một người ốm nặng. Họ xúm nhau lại uống nước, hút thuốc, chuyện trò vui vẻ lắm, vì bệnh nhân mà chết thì thực là đáng mừng cho họ. Do thế, người ta bàn soạn y như trong nhà đã có người chết rồi, chứ không phải chỉ có người ốm.
Ông Typn đã được mời ngay đến để nghĩ cách chế tạo một vài kiểu quần áo tang tối tân. Ông nhà báo đã được sự chủ khẩn khoản yêu cầu viết bài cáo phó, bài tường thuật, và sửa soạn chụp ảnh đăng báo.
Văn Minh vợ mơ màng một cách sung sướng rằng chỉ nay mai là sẽ được ăn vận toàn trắng, một điều mà bà vẫn ao ước bấy lâu nay. Văn Minh chồng ngồi hút thuốc lá Ăng-lê, cũng mơ màng đến phần tài sản mà ông ta sẽ được hưởng, nếu ông nội ông ta chết.
Đã hơn một năm nay, ông cụ già cay nghiệt đã đến tìm một ông chưởng lý văn khế để giao hẹn với pháp luật rằng mình có chết thì phần lợi tức của mấy chục nóc nhà mới được đem ra cho con cháu chia nhau… Ông cụ già không biết rằng nếu cái chết của mình lại có lợi cho con cháu đến như thế thì con cháu không khi nào lại muốn cụ cứ sống như thế mãi, dù là một ngày, dù là một giờ. Xưa kia, cụ đã trắng tay làm nên giàu, âu cũng là sinh ư nghệ, tử ư nghệ, hoặc là một cách chết vì nghĩa vụ.
(Trích Số đỏ – Vũ Trọng Phụng, NXB Văn học, 2016, tr. 75-77)
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích.
Câu 2. Theo đoạn trích, vợ chồng Văn Minh mơ màng điều gì khi nghĩ nếu ông nội của mình chết?
Câu 3. Nêu hiệu quả nghệ thuật của biện pháp tu từ nghịch ngữ trong đoạn văn: Họ xúm nhau lại uống nước, hút thuốc, chuyện trò vui vẻ lắm, vì bệnh nhân mà chết thì thực là đáng mừng cho họ. Do thế, người ta bàn soạn y như trong nhà đã có người chết rồi, chứ không phải chỉ có người ốm.
Câu 4. Nêu nhận xét của anh/ chị về lời của cụ cố Hồng trong đoạn trích.
Câu 5. Qua đoạn trích, Vũ Trọng Phụng đã gửi tới người đọc thông điệp gì? Theo anh/chị thông điệp ấy có ý nghĩa như thế nào trong bối cảnh xã hội hiện nay?
Gợi ý trả lời câu hỏi
Câu 1. Phương thức chính được sử dụng trong đoạn trích: Tự sự
Câu 2. Khi nghĩ nếu ông nội mình chết, vợ chồng Văn Minh “mơ màng” đến:
– Văn Minh vợ: sẽ được ăn vận toàn trắng, một điều mà bà vẫn ao ước bấy lâu nay.
– Văn Minh chồng: cũng mơ màng đến phần tài sản mà ông ta sẽ được hưởng
Câu 3. Hiệu quả nghệ thuật của biện pháp tu từ nghịch ngữ trong đoạn: “Họ…ốm”
– Nghịch ngữ: bệnh nhân mà chết >< thực là đáng mừng cho họ
– Hiệu quả:
+ Nhấn mạnh, làm nổi bật sự bất hiếu, vô đạo đức của những con người trong gia đình cụ cố Hồng.
+ Làm cho câu văn sinh động, gấy ấn tượng với người đọc.
Câu 4.
– Lời cụ cố Hồng trong đoạn trích: Biết rồi! Biết rồi! Khổ lắm! Nói mãi!; Khổ lắm! Nói mãi! Biết rồi! Thì sao nữa, hở bà?
– Nhận xét:
+ Những lời nói lặp lại, vô nghĩa lí, khác thường
+ Những lời ấy thể hiện cụ Hồng là người thích thể hiện, gây sự chú ý của người khác, tỏ ra mình thông hiểu mọi chuyện (Biết rồi!), than phiền về những điều cụ bà nói (Khổ lắm! Nói mãi!), nhưng cuối cùng là chả biết gì nên mới hỏi Thì sao nữa, hở bà?
+ Tạo sự hấp dẫn lôi cuốn người đọc. Cho thấy tài năng của VTP trong việc cá tính hoá nhân vật từ bình diện lời nói của nhân vật, tạo tiếng cười châm biếm, mỉa mai
Câu 5.
– Thông điệp: Không nên sống hám danh, hám lợi, thoả mãn nhu cầu cá nhân mà trở nên kệch cỡm, bất chấp nhân tính.
– Ý nghĩa của thông điệp trong bối cảnh xa hội hiện nay: thông điệp nhà văn mang tới vẫn còn nguyên giá trị trong cuộc sống ngày nay. Bởi vẫn còn đâu đó trong cuộc sống hiện đại những con người sống thiếu tình nghĩa, sẵn sàng chà đạp lên tình thân để đạt được mục đích, vẫn còn đâu đó những người thích khoe mẽ, thể hiện. Thông điệp nhà văn mang tới như thức tỉnh chúng ta cả về nhận thức và hành động, định hướng lối sống cho chúng ta trong xã hội hiện nay.
Tham khảo thêm:
Định hướng Ôn thi tốt nghiệp THPTQG môn Ngữ Văn năm 2025
Cấu trúc, ma trận đề thi tốt nghiệp THPT môn Ngữ văn năm 2025
Các dạng Câu hỏi đọc hiểu văn bản theo chương trình mới 2025
Tải tài liệu ôn thi môn ngữ Văn THPTQG
Với nội dung Đọc hiểu văn bản Cái chúc thư của người còn sống kèm tài liệu mà Onthidgnl chia sẻ ở trên. Hy vọng sẽ giúp các em có sự chuẩn bị tốt để ôn thi THPTQG môn ngữ văn sắp tới. Chúc các bạn đạt kết quả cao cho kỳ thi tuyển sinh nhé.
Theo dõi MXH của Onthidgnl nhé:
FB: https://www.facebook.com/onthidgnlcom
