Tham khảo nội dung Soạn bài Xuý Vân giả dại (trích chèo Kim Nham) | Văn 10 Cánh Diều mà Onthidgnl sẽ chia sẻ dưới đây. Các em tham khảo để chuẩn bị bài soạn văn 10 Cánh Diều được tốt nhé.
Mục lục
Soạn bài Xuý Vân giả dại (trích chèo Kim Nham) | Văn 10 Cánh Diều: Chuẩn bị
Câu 1: Văn bản đã kể lại sự việc gì và diễn biến của sự việc đó diễn ra như thế nào?
– Văn bản đã kể về cuộc đời của nàng Xúy Vân có nhan sắc có tài năng nhưng một phút giây yếu lòng đã lựa chọn ruồng bỏ chồng mình theo tên sở khanh Trần Phương.
– Diễn biến văn bản:
Xúy Vân – con gái của huyện Tề là người con gái đẹp người đẹp nết. Nàng được cha gả cho chàng thanh niên nghèo ham học chờ khoa thi Kim Nham.
Nhưng khi chồng chỉ chú ý đến sách vở thi cử, xa nhà không quan tâm đến nàng thì tên nhà giàu sở khanh Trần Phương đã tán tỉnh hứa hẹn Xúy Vân, xui cô giả điên giả dại để lấy lý do ruồng bỏ chồng.
Khi cô giả điên, người chồng Kim Nham đã hết sức hết lòng tìm mọi cách cứu chữa nhưng không được nên đành dựa theo nguyện vọng thả cô đi.
Những từ diễn giả nhanh chóng biến thành điên thật khi cô biết được tên sở khanh đã lật mặt chối bỏ cô, phản bội lại lời thề non hẹn biển đã từng nói.
Khi Kim Nham thi cử thành công đỗ đạt vinh danh về làng, anh đã nhìn thấy Xúy Vân điên dại phải cùng đường ăn xin. Khi Kim Nham sai lính đưa nắm cơm và nén bạc cho Xúy Vân khiến cô tủi nhục nhảy sông tự vẫn.
Câu 2: Nhân vật chính ở trong văn bản là ai? Nhân vật được thể hiện qua những chi tiết ngôn ngữ, hành động và tâm trạng,… như thế nào?
– Dễ nhận thấy, nhân vật chính trong văn bản là nàng Xúy Vân.
– Nhân vật được thể hiện qua những chi tiết, ngôn ngữ, hành động và tâm trạng:
Xúy Vân là con gái của huyện Tề
Cô được giới thiệu là người con gái có nhan sắc, đảm đang hiền lành
Cha đã lựa chọn gả cô cho chàng học trò nghèo nhưng có tương lai sáng lạn Kim Nham
Xúy Vân lấy chồng nhưng luôn phải sống trong sự cô đơn khi chồng luôn chú ý đến học hành
Nàng bị tên Trần Phương dụ dỗ bỏ chồng và rồi bị hắn lừa dối chối bỏ
Để rồi sự xấu hổ đau đớn ập đến khiến nàng lựa chọn nhảy sông tự tử
Câu 3: Nhan đề của đoạn trích và hình ảnh vai diễn ở trên gợi cho em ấn tượng ban đầu về nhân vật Xúy Vân như thế nào?
– Ngay từ nhan đề em đã tưởng tượng ra cô nàng Xúy Vân vốn là cô gái bình thường như bao người khác nhưng vì lý do khó nói nào đó mà phải sống giả điên giả dại.
Đọc hiểu
Câu 1: Chú ý tới các chỉ dẫn sân khấu (in nghiêng ở trong ngoặc đơn) và ngôn ngữ của nhân vật để hình dung ra hành động cảm xúc, tâm trạng của nhân vật Xúy Vân.
– Các chỉ dẫn sân khấu: hát quá giang, nói lệnh, nói đế, vỉa,…
– Ngôn ngữ của nhân vật: Mang lại cho người xem tính truyền cảm, giản dị, sự mộc mạc và tính hình tượng.
Câu 2: Cách sử dụng từ ngữ trong lời hát của ở đoạn này Xuý Vân có gì độc đáo.
– Trong những lời hát của Xúy Vân độc đáo ở chỗ luôn xen lẫn giữa sự ngô nghê điên dại nhưng vẫn có những lúc rất tỉnh táo chân thật. Ngôn ngữ giàu hình ảnh cảm xúc, thể hiện chính xác tâm trạng giằng xé đau đớn của nhân vật. Tâm trạng Xúy Vân lúc này đau khổ khi cô nhận ra thân phận dở bẽ bàng, cuộc đời dở dang khi nhỡ lựa chọn sai lầm của mình.
Câu 3: Trong lời xưng danh, Xuý Vân đã kể điều gì về bản thân?
– Trong lời xưng danh Xúy Vân đã tự nhận mình là người dại dột, có sắc có tài nhưng lại sai lầm khi say đắm, tin nhầm tên sở khanh Trần Phương để rồi phụ bạc Kim Nham. Nghe lời xúi dại của hắn mà giả điên rồi biến thành điên thật.
Câu 4: Chú ý tới các hình ảnh thể hiện tình cảnh, mơ ước và tâm trạng của nàng Xuý Vân.
– Hình ảnh thể hiện tình cảnh, mơ ước và tâm trạng của nàng Xuý Vân:
“Con gà rừng ăn lẫn với con công” “Đắng cay chẳng có chịu được, ức!” thể hiện tâm trạng lạc lõng cô đơn khi ở trong gia đình chồng của Xúy Vân. Mang tiếng là có chồng nhưng chồng cô lại dùi đầu vào học tập chỉ một lòng lo cho khoa cử, luôn xa nhà ôn thi không để ý quan tâm đến người vợ ngày ngày cô đơn lẻ bóng ở nhà.
Ước mơ về một gia đình hạnh phúc có “Để anh đi gặt, để nàng mang cơm” đối lập hoàn toàn với thực tế bị chồng lạnh nhạt chỉ chú tâm vào đèn sách bỏ quên vợ hiền “Bông bông dắt, bông bông díu” – “Xa xa lắc, xa xa líu”
Tâm trạng của Xúy Vân cô đơn quẫn bách khi không tìm được sự sẻ chia của bất kỳ ai, uất ức khi “láng giềng ai hay, ức bởi xuân huyên”.
Câu 5: Hình dung điệu múa và lời hát của Xuý Vân trên sân khấu.
– Ta có thể hình dung ra nàng Xúy Vân khéo léo uyển chuyển trong “điệu múa bắt nhện, xe tơ, dệt cửi”. Từ điệu múa và lời hát của nàng cùng với những tràng cười vô dại không hề vô nghĩa mà có tác dụng lột tả nội tâm rối bời cùng với cốt truyện đầy kịch tính.
Câu 6: Xuý Vân than vãn về điều gì? Chú ý tới biện pháp ẩn dụ trong đoạn hát sắp.
– Xúy Vân than vãn vì nhớ người tình xưa, không ngủ được vì luyến lưu tình cũ. Xúy Vân đã kể về chính cuộc đời của mình khi mà cô tự nhận mình tài cao vô giá mà dại dột. Cô phụ Kim Nham mà đi say đắm tên nhà giàu phong lưu sở khanh Trần Phương để rồi chính mình điên cuồng rồ dại từ điên giả biến thành điên thật.
– Biện pháp ẩn dụ trong đoạn hát sắp “Con cá rô nằm trong vũng chân trâu – Để cho năm bảy cần câu châu vào” thể hiện sự bế tắc, quẫn bách mà ấm ức tủi hờn của Xúy Vân.
Câu 7: Chú ý đến những điều ngược đời, phi thực tế trong câu hát của nàng Xuý Vân.
– Trong câu hát của Xúy Vân thể hiện khá nhiều điều ngược đời như:
“Cưỡi con gà mà đi đánh giặc”
“Chiếc trống cơm, ai khéo vỗ nên bông”
– Những sự phi lý này thể hiện sự rối bời, trạng thái tâm lý không ổn định của của Xúy Vân. Lúc này cô dường như không phân biệt được đúng sai, cái gì hợp lý hay không hợp lý nữa.
Trả lời câu hỏi cuối bài
Câu 1 Tác giả dân gian đã sử dụng các lối nói, làn điệu, vũ điệu, chỉ dẫn sân khấu nào để kể lại sự việc “Xúy Vân giả dại”?
– Các lối nói, làn điệu, vũ điệu, chỉ dẫn sân khấu đã kể lại sự việc “Xúy Vân giả dại” là:
Lối nói: Giống như cách nói lệnh, nói vỉa, nói điệu sử rầu
Làn điệu: quá giang, con gà rừng, hát ngược, sa lệch,
Vũ điệu: Xe tơ, dệt cửi, múa điệu bắt nhện
Cách chỉ dẫn sân khấu: Đế
Câu 2 Chỉ ra những lời nói câu hát chỉ dẫn sân khấu chủ yếu thể hiện:
a. Sự “nhập vai” là người bị điên dại của Xúy Vân.
– Tôi chắp tay lạy bạn đừng cười,
Tôi không trăng gió gặp người gió trăng,
Gió trăng thời mặc gió trăng
Ai ơi giữ lấy đạo hằng chớ quên.
– Chẳng giấu gì Xúy Vân là tôi
Tuy dại dột, tài cao vô giá,
Thiên hạ đồn rằng tôi hát hay đã lạ,
Ai cũng gọi là cô là Xúy Vân
Phụ Kim Nham, say đắm Trần Phương
Nên đến nỗi điên cuồng rồ dại.
b. Ước mơ về cuộc sống gia đình của nàng.
Chờ cho bông lúa chín vàng
Để anh đi gặt, để nàng mang cơm.
c. Thực tế cuộc sống của nàng trong gia đình chồng.
– Con gà rừng ăn lẫn với công
Đắng cay chẳng có chịu được, ức!
Bông bông dắt, bông bông díu
Xa xa lắc, xa xa líu
Láng giềng ai hay, ức bởi xuân huyên.
Câu 3 Tâm trạng của Xúy Vân được thể hiện như thế nào qua tiếng gọi chờ đò, trong lời hát điệu con gà rừng, trong lời than, lời hát ngược?
– Qua tiếng gọi chờ đò, trong lời hát điệu con gà rừng, trong lời than lời hát ngược đã thể hiện tâm trạng day dứt hối hận mà xót xa của Xúy Vân “Tôi kêu đò, đò nọ không thưa” – “Tôi càng chờ, càng đợi”
– Lúc này Xúy Vân không chỉ cảm thấy uất ức, cô đơn khi không tìm được người thấu hiểu mà còn là tâm trạng đau đớn khi muốn được hạnh phúc mà không được, lựa chọn nào cũng là đau thương tủi khổ không có một chút ánh sáng nào của tương lai.
Câu 4 Phân tích tác dụng của một yếu tố nghệ thuật trong văn bản mà em thấy thể hiện rõ các đặc trưng của sân khấu chèo.
– Một trong những yếu tố nghệ thuật trong văn bản mà em thấy thể hiện được rõ các đặc trưng của sân khấu chèo là nghệ thuật diễn tả. Tác giả đã khéo léo khi đan xen các lời nói lúc tỉnh táo với những lúc điên dại của Xúy Vân nhằm thể hiện chính những mâu thuẫn trong chính con người Xúy Vân lúc này. Tác giả dân gian còn sử dụng thêm lối nói, vũ điệu, làn điệu với đa dạng các cách chỉ dẫn sân khấu khác nhau để diễn tả quá trình thay đổi tâm lý của nhân vật chính Xúy Vân.
Câu 5 : Theo em nhân vật Xúy Vân đáng thương hay đáng trách? Vì sao?
– Theo em, nhân vật Xúy Vân vừa đáng thương, vừa đáng trách
Cô đáng thương bởi cuộc đời éo le không thể đạt được hạnh phúc trọn vẹn, cô không có người đồng cảm không có người chịu thấu hiểu mình mà luôn phải sống trong sự cô đơn dù có chồng, dù đang sống trong chính gia đình mình.
Nhưng Xúy Vân cũng đáng trách khi đã quá nhẹ dạ cả tin, nghe theo lời ngon ngọt của tên sở khanh Trần Phương mà lựa chọn phản bội chồng mình, phản bội chính bản thân mình để rồi chịu cảnh nhục nhã khi sống và đau đớn mà chết đi.
Câu 6 Nếu nhân vật Xúy Vân trong vở chèo Kim Nham sống ở thời điểm hiện đại, theo em, nàng có thể chọn cách giải thoát bi kịch của bản thân như thế nào?
– Nếu nhân vật Xúy Vân trong vở chèo Kim Nham sống ở thời điểm hiện đại, theo em, nàng có thể chọn cách giải thoát bi kịch là:
– Mạnh dạn, dũng cảm nói ra nỗi lòng mình, sai lầm của mình với chồng để cùng nhau tìm ra cách giải quyết.
– Tâm sự với gia đình mình, tìm kiếm sự đồng cảm và an ủi từ những người yêu thương nhất để không bị cảm giác lẻ loi đau khổ không có cách tiến lên phía trước.
…
Mong rằng nội dung: Soạn bài Xuý Vân giả dại (trích chèo Kim Nham) | Văn 10 Cánh Diềusẽ là nguồn tài liệu soạn văn 11 hữu ích và cần thiết để các bạn nắm vững kiến thức trước khi đến lớp và tự tin hơn nữa trong bài thi môn ngữ văn tốt nghiệp THPT sắp tới. Tham khảo và áp dụng thật tốt nội dung trên để đạt kết quả cao cho kỳ thi sắp tới nhé!
Theo dõi MXH của Onthidgnl nhé:
FB: https://www.facebook.com/onthidgnlcom
