Cùng Onthidgnl tham khảo nội dung Soạn bài Xuân Tóc Đỏ cứu quốc Văn 12 Kết nối tri thức tập 1 sau đây. Các em cần nắm chắc kiến thức để học tập môn ngữ văn 12 sách Kết nối tri thức này thông qua việc chuẩn bị kĩ bài soạn chi tiết dưới nhé.
Mục lục
KIẾN THỨC CƠ BẢN VỀ TÁC GIẢ, TÁC PHẨM
Tác giả
– Vũ Trọng Phụng (1912-1939), quê ở Hưng Yên nhưng sinh ra và sống chủ yếu ở Hà Nội.
– Ông bước vào làm vặn từ rất sớm, ông dùng ngòi bút để kiếm sống và chống chọi một cách khó khăn với tình cảm nghèo túng, bệnh tật triền miên.
Sáng tác
– Sáng tác nhiều thể loại, trong đó nổi bật là phóng sự và tiểu thuyết:
+ Phóng sự: Cạm bẫy người; Kỹ nghệ lấy Tây; cơm thầy cơm cô,..
+ Tiểu thuyết: Giông tố; Số đỏ; Vỡ đê; Lấy nhau vì tình Trúng số độc đắc,…
Cảm hứng sáng tác
Vạch trần sự thật luôn chi phối ngòi bút của Vũ Trọng Phụng; các tác phẩm toát lên sự khinh bỉ sâu sắc cái xã hội đương thời mà ông nhìn nhận là đen tối, thối nát.
Tác phẩm Số đỏ
Tiểu thuyết Số đỏ ra mắt độc giả lần đầu tiên trên Hà Nội báo năm 1936, gồm 20 chương.
Số đỏ là tác phẩm đỉnh cao trong sự nghiệp văn chương của Vũ Trọng Phụng và có vị trí quan trọng trong nền tiểu thuyết Việt Nam hiện đại.
Nhân vật chính của tác phẩm là Xuân, biệt danh là Xuân Tóc Đỏ.
Sơ đồ tóm tắt nhân vật trong tác phẩm số đỏ
Đoạn trích Xuân Tóc đỏ cứu quốc
Xuân Tóc đỏ cứu quốc là đoạn trích nửa đầu chương XX- chương cuối cùng của tác phẩm Số đỏ. Trích trong Số đỏ, NXB Văn học, Hà Nội, tr187 – 193
Nội dung chính:
Tác phẩm viết về một trận đấu quần vợt khôi hài giữa Xuân Tóc Đỏ và quán quân người Xiêm, qua đó thể hiện giọng văn đầy sự giễu nhại của nhà văn dành cho những con người lỗ bịch thời bấy giờ ở những kẻ giàu có miền Bắc.
Phương thức biểu đạt:
tự sự, miêu tả, biểu cảm.
Ngôi kể thứ 3
Bố cục:
– Phần 1: Tình hình chuẩn bị cho cuộc thi đấu thể thao đặc biệt.
– Phần 2: Diễn biến kịch tính của “ván quần” giữa Xuân Tóc Đỏ và quán quân quần vợt Xiêm La.
– Phần 3: Màn hùng biện của Xuân Tóc Đỏ và sự tung hô của dân chúng.
Tình huống truyện
Hai nhà quán quân cũ là Hải và Thụ mất tích > nguy cơ trận chung kết quần vợt
phải hoãn, > tạo cơ hội cho Xuân Tóc Đỏ
* Các sự việc chính:
– Vua Xiêm tới Bắc Kỳ
-Xuân Tóc Đỏ đăng kí tham gia thi quần vợt Dùng thủ đoạn để thắng
– Vào chung kết với quán quân Xiêm
-Nhận lệnh “phải thua”
– Cơ hội ngụy biện “hi sinh vì nghĩa lớn”
Đám đông tung hô “anh hùng cứu quốc”, vĩ nhân dân tộc.
Nhân vật Xuân Tóc Đỏ
a.Đặc điểm
Một kẻ có “số đỏ” đặc biệt, mỗi lần rơi vào tình thế ngặt nghèo lại là một lần đạt được cơ hội “thăng tiến” khó ngờ.
Xã hội đảo điên đã tạo cơ hội cho Xuân leo cao và đạt đến địa vị “tót vời”.
Những hành động của Xuân Tóc Đỏ
Tự tung hô mình là “giáo sư quần vợt”, là “hy vọng của Đông Dương”
Dùng thủ đoạn để giam giữ 2 quán quân quần vợt cũ
Khi thua cuộc, bị quần chúng đả kích thì lươn lẹo để chuyển nguy thành an
Xuân tóc đỏ là bức chân dung biếm họa phơi bày sự thối nát của xã hội đương thời
Ngôn ngữ kể chuyện
– Nói mỉa:
+ Người ta đồn rằng có rất nhiều người hâm mộ vì đến chậm, không mua được vé, bèn hóa ra phẫn uất và chết một cách rất thể thao, nghĩa là tự tử dần bằng thuốc phiền không có giấm thanh, hút vào phổi.
+ Công chúng luôn luôn vỗ tay hoan hô Xuân, còn trên khán đài, đức vua Xiêm đã lộ ra mặt rồng tất cả sự thịnh nộ của vị thiên tử thế thiên hành đạo ở cái nước có hàng triệu con voi.
+ Như một bậc vĩ nhân nhũn nhặn, nó giơ quả đấm chào loài người, nhảy xuống đất, lên xe hơi. Rồi mấy chiếc xe của các bạn thân của nó mở máy chạy, để lại cái đám công chúng mấy nghìn người bùi ngùi và cảm động.
– Nghịch ngữ:
+ Nghĩa là bản chức yêu cầu ngài bảo tài tử của ngài phải nhường, phải thua nhà vô địch Xiêm ngay đi!
+ Hỡi quần chúng! Mi không hiểu gì, mi oán ta! Ta vẫn yêu quý mi mặc lòng mi chẳng rõ lòng ta!
– Giọng điệu trào phúng, mỉa mai, châm biếm
Tổng kết
NỘI DUNG
Phơi bày những mặt trái, mặt nhố nhăng của hiện thực luôn thường trực. Qua đó ta thấy được xã hội đương thời đầy rẫy những biểu hiện đồi tha hoá, suy
NGHỆ THUẬT
– Xây dựng tình huống li kì, kịch tính
-Giọng điệu trào phúng
Vận dụng hiệu quả phép nói mỉa và nghịch ngữ
Khởi động
Câu hỏi 1 (trang 11 sgk Ngữ văn 12 Tập 1):
Khi nói về nhân vật văn học có thể gây cho độc giả sự chú ý, tò mò ngay từ cái tên, bạn nghĩ tới những nhân vật nào? Nêu nhận xét về về ý nghĩa của việc đặt tên cho các nhân vật trong sáng tác văn học.
Trả lời:
– Khi nói về nhân vật văn học có thể gây cho độc giả sự chú ý, tò mò ngay từ cái tên, ta có thể nghĩ tới những nhân vật như Chí Phèo, Xuân Tóc đỏ, Sọ Dừa, Lang Rận,…
– Đây là một vài nhân vật gây ấn tượng ban đầu từ cái
tên.
Việc đặt tên cho nhân vật trong sáng tác văn học không chỉ là một bước đơn giản mà còn mang theo ý nghĩa sâu sắc, tác động đến nội dung của câu chuyện, cụ thể:
+ Thể hiện tính cách và đặc điểm nhân vật
+ Gây ấn tượng ban đầu, có thể giúp nhân vật nổi bật và dễ nhớ trong tâm trí độc giả, kích thích sự tò mò, hứng thú của bạn đọc.
+ Phản ánh ý nghĩa sâu xa, thông qua tên nhân vật nhà văn muốn truyền tải thông điệp, ngụ ý về một vấn đề nào đó trong xã hội ở thời đại bấy giờ.
Câu hỏi 2 (trang 11 sgk Ngữ văn 12 Tập 1):
Nêu những hiểu biết của bạn về tiếng cười trào phúng trong sáng tác văn học (đối tượng trào phúng, thủ pháp trào phúng, giọng điệu trào phúng,..)
Trả lời
– Đối tượng của văn học trào phúng: là những thứ không trọn vẹn, không hoàn hảo của con người, của cuộc sống.
– Thủ pháp trào phúng: là một kỹ thuật sử dụng ngôn ngữ mỉa mai, châm biếm hoặc lời nói gây cười để diễn đạt một cách hài hước và sắc bén. Thường được sử dụng trong văn học, hài kịch, hoặc trong các tác phẩm nghệ thuật khác để châm biếm hoặc giễu cợt một cách tinh tế.
– Giọng điệu trào phúng: Hài hước, mỉa mai châm biếm, đả kích.
Đọc hiểu văn bản
Chú ý cách giới thiệu về sự kiện qua những chi tiết cụ thể và các yếu tố hé lộ giọng điệu trần thuật – chính.
– Không gian: Sân quần Rollandes Varreau → Một sự kiện bất ngờ trước đây chưa từng có, gây chấn động đến bất ngờ và có thể làm thay đổi lịch sử của nền thể thao nước nhà.
– Con người:
+ “Tuy giá vé vào cửa là ba đồng hạng bét, số công chúng sáng hôm ấy, cũng trên ba nghìn”: Mặc dù giá vé rất cao nhưng nhiều người vẫn đổ xô nhau để mua vé sự kiện.
+ “rất nhiều người hâm mộ vì đến chậm, không mua được vé, bèn hóa ra phẫn uất và chết một cách rất thể thao, nghĩa là tự tử dần bằng thuốc phiện không có giấm thanh hút vào phổi”: Quang cảnh sân quần hỗn loạn bởi sự náo nhiệt của người hâm mộ.
→ Từ những chi tiết thể hiện cách giới thiệu về sự kiện, tác giả đã cho thấy một khung cảnh hỗn loạn, nực cười. Cách xây dựng không gian này có tác dụng: Tạo ấn tượng, hứng thú, sự tò mò cho người đọc.
Giọng điệu trần thuật chính của tác phẩm là giọng điệu trần thuật (tự sự) nhưng đậm chất trào phúng.
Câu văn này có thể gợi lên ấn tượng gì về nhân vật Xuân Tóc Đỏ?
Câu văn: ”Tuyết cố làm cho ông bố đỡ buồn, kêu rằng cái phần danh dự của gia đình cũng còn có cơ cứu chữa được, vì mọi người còn hi vọng vào Xuân”
→ Xuân không hiện lên một cách trực tiếp mà thông qua lời của cô Tuyết.
→ Xuân trong cách kể của cô Tuyết hiện lên là một người tài giỏi, là niềm hi vọng sẽ đem lại chiến thắng trong trận đấu.
Người kể chuyện đã miêu tả chân dung các nhân vật bằng giọng điệu như thế nào?
– Người kể chuyện đã miêu tả các nhân vật bằng giọng điệu trào phúng, hài hước
+ Người kể chuyện sử dụng các từ ngữ mang tính biểu cảm hình tượng để tạo ra một hình ảnh sống động về những người ngồi trên khán đài.
+ Cách diễn đạt của người kể chuyện là sáng tạo và có chút hài hước, như mô tả vua Xiêm đội cái mũ bản xứ trông như một cái tháp cao, biểu tượng cho đất nước có triệu con voi
– Cách mô tả này giúp tăng cường tính chất hấp dẫn và sống động của câu chuyện, tăng tính gợi hình, gợi cảm.
Đoạn văn cho thấy điều gì về bản chất của cuộc bài binh – bố trận được nhà nước thuộc địa triển khai trước một sự kiện chính trị quan trọng.
Đoạn văn cho thấy cuộc bài binh bố trận này bản chất là một sự sắp đặt sẵn để thể hiện sự nhường nhịn, tôn kính của một nước thuộc địa trước nước lớn. Tất cả đã được sắp xếp để hai quán quân nước lớn chiến thắng tuy nhiên lại có sự hỗn loạn:
+ Hai quán quân bí mật mất tích là một vấn đề nghiêm trọng. Bởi, nếu nước lớn không thắng sẽ tạo ra làn sóng nguy hiểm cho nước nhà.
+ Cách giải quyết tình huống: mời quán quân Xiêm La đấu với Xuân Tóc Đỏ. Cách giải quyết này nhằm làm dịu bớt tình trạng hỗn loạn và đưa ra phương án giải quyết thông qua thể thao, giải trí.
Lí do sự hài lòng của các đối tượng tham gia sự kiện đã được diễn tả như thế nào?
– Sự hào hứng của người đến xem với Luang Brabahol — nhà quán quân Xiêm La.
– Đề cử Xuân tham gia đấu với quán quân Xiêm La chứ không phải Hải và Thụ “chính là một
cử động kiêu ngạo .rất kín đáo”. Việc này thể hiện sự tôn trọng đối thủ và sự linh hoạt của Tổng cục, đem tới sự hài lòng cho nước bạn.
– Ông Văn Minh, ông bầu vô cùng sung sướng vì người của ông được đại diện cho Hà thành để giữ cái danh dự cho Tổ quốc, trước nhà vô địch Xiêm.
-Các quan chức nhà nước có động thái gì nhằm cứu vãn tình hình? Các động thái đó có tính chất khôi hài như thế nào?
– Động thái nhằm cứu vãn tình hình: đi tìm Xuân Tóc Đỏ nhờ thua quân Xiêm
Tính khôi hài: nịnh nọt vì sợ quân Xiêm kéo quân sang trả thù
Sự cường điệu trong cách miêu tả phản ứng của vua Xiêm đem lại hiệu quả nghệ thuật gì?
Hiệu quả nghệ thuật:
– “Đức vua Xiêm đã lộ ra mặt rồng tất cả sự thịnh nộ của vị thiên tử thế thiên hành đạo ở cái nước có hàng triệu con voi”: diễn tả sự tức giận tột cùng của vua Xiêm.
Các tính từ thể hiện cảm xúc như “thịnh nộ”, “băn khoăn”, “lôi thôi” và “lợi hại: diễn tả tâm trạng tức giận của vua Xiêm và góp phần tạo nên không khí căng thẳng cho trận đấu.
– Vua Xiêm tức giận “lôi trong túi áo ra một cái bản đồ Ấn Độ Chi Na do chính phủ Xiêm vẽ lại”, Cơn giận đã lên đến đỉnh điểm và hành động này chính là sự cảnh cáo, sự đe dọa rằng nếu Xiêm thua thì sẽ không để yên.
> Thể hiện biểu cảm lố bịch, gây tiếng cười cho một vị vua đứng đầu một nước.
Các quan chức nhà nước có động thái gì nhằm cứu vãn tình hình? Các động thái đó có tính chất khôi hài như thế nào?
– Động thái nhằm cứu vãn tình hình: đi tìm Xuân Tóc Đỏ nhờ thua quân Xiêm
Tính khôi hài: nịnh nọt vì sợ quân Xiêm kéo quân sang trả thù
Nhịp điệu trần thuật ở đoạn này có ý gì đáng chú ý?
Nhịp điệu trần thuật trong đoạn văn nay nhanh, gấp gáp. Nhịp điệu đó giúp nhà văn làm làm nổi bật không khí căng thẳng, kịch tính, tạo sự hồi hộp cho độc giả theo dõi.
Bạn có liên tưởng gì đến thực tế thường diễn ra sau một sự kiện thể thao mà bạn được biết?
Tình hình thực tế thường diễn ra sau một sự kiện thể thao chính là phỏng vấn vận động viên sau trận đấu.
Cách xưng hô của nhân vật Xuân Tóc Đỏ có gì đáng chú ý?
Xuân Tóc Đỏ gọi quần chúng bằng những cái tên như “Quần chúng nông nổi” và gọi là “mi” và hắn tự xưng “ta”.
→ Cách gọi này cho thấy Xuân Tóc Đỏ coi thường quần chúng, tự coi mình là thượng đẳng, là bề trên, là một nhân vật cao cao tại thượng.
Cách xưng hô cho thấy tính cách trịch thượng, tự kiêu, tự đại của Xuân Tóc Đỏ.
Có thể dùng những từ ngữ gì để khái quát lại tính chất phản ứng của đám đông được thể hiện qua đoạn này?
Có thể dùng những từ ngữ để khái quát về phản ứng của đám đông trong đoạn: nhốn nháo, ngu dốt, cả tin.
Những ghi chú trong ngoặc đơn có ý nghĩa nghệ thuật như thế nào?
– Những ghi chú trong ngoặc đơn có thể là cách diễn đạt tâm lý và tâm trạng của nhân vật. Nó giúp độc giả hoặc người nghe cảm nhận được những suy nghĩ, cảm xúc và tư duy tư nhân vật đang trải qua. + (nó vỗ vào ngực): Tự cao, tự mãn, đề cao bản thân
+ (nó đấm tay xuống không khí): Thể hiện sự kiên định
+ (nó giơ cao tay lên): Thể hiện sự quyết tâm
– Ngoài ra nó còn giúp kiểm soát nhịp điệu của đoạn văn, sử dụng để tạo điểm nhấn, gây sự chú ý.
Trả lời câu hỏi SGK – Xuân Tóc Đỏ cứu quốc
Câu 1 (trang 18 sgk Ngữ văn 12 Tập 1):
Tóm tắt các sự việc chính được kể trong đoạn trích Xuân Tóc Đỏ cứu quốc bằng một sơ đồ phù hợp.
Trả lời:
Vua Xiêm tới Bắc Kỳ => Xuân Tóc Đỏ đăng ký tham gia thi quần vợt => dùng thủ đoạn để thắng => Vào chung kết với quán quân Xiêm => Nhận lệnh “phải thua” => Cơ hội ngụy biện “hi sinh vì nghĩa lớn” => Đám đông tung hô “anh hùng cứu quốc”, vĩ nhân dân tộc.
Câu 2 (trang 18 sgk Ngữ văn 12 Tập 1):
Xác định ngôi kể, điểm nhìn đã được nhà văn lựa chọn và ý nghĩa của ngôi kể, điểm nhìn ấy trong việc làm sáng tỏ bản chất hiện thực theo khám phá và quan niệm của ông?
Trả lời:
Ngôi kể: ngôi thứ ba (mang tính chất toàn tri)
Điểm nhìn: bên ngoài
- Ý nghĩa của ngôi kể, điểm nhìn ấy trong việc làm sáng tỏ bản chất hiện thực theo khám phá và quan niệm của ông:
– Tác giả có điều kiện bao quát toàn cảnh sự việc, đẩy nhanh nhịp độ kể và làm nổi bật tính chất “hề” của toàn bộ những gì được nói tới.
– Tuy chọn điểm nhìn bên ngoài để miêu tả, tái hiện sự việc nhưng vị trí đặt điểm nhìn luôn dịch chuyển, giúp cho người xem thấy được bức tranh tổng thể về những gì đang diễn ra: từ cảnh náo nhiệt trên sân vận động đến cảnh rỉ tai ám muội giữa các đấng tai to mặt lớn trong ban tổ chức sự kiện; từ cảnh rừng người hò reo đến cảnh đặc tả từng động tác tay chân đầy biểu cảm của nhân vật chính Xuân Tóc Đỏ
Câu 3 (trang 18 sgk Ngữ văn 12 Tập 1):
Theo bạn, tình huống nào đóng vai trò quan trọng nhất trong việc tạo nên kịch tính và bước ngoặt của toàn bộ sự kiện được kể trong đoạn trích? Hãy phân tích tính chất của tình huống đó.
Trả lời:
Đoạn trích có một số tình huống đáng lưu ý:
Hai nhà Quán Quân cũ là Hải và Thụ mất tích dẫn đến nguy cơ trận chung kết quần vợt phải hoãn, đồng thời cũng tạo cơ hội cho Xuân Tóc đỏ được ra sẵn tỉ thí với Quán quân Xiêm La.
– Xuân Tóc đỏ thắng điểm quán quân Xiêm La, vô tình đẩy hai nước Việt – Xiêm đến miệng hố chiến tranh- một tình trạng nguy cấp phải giải quyết kịp thời như kíp nổ cần được tháo ngòi ngay lập tức.
– Đông đảo khán giả đả đảo Xuân, đòi được giải thích buộc xuân và ông bầu Văn Minh phải biện xảo để xoay ngược thế cờ.
Trong ba tình huống trên, tình huống thứ hai đáng được nhìn nhận là quan trọng nhất.
Tình huống Xuân Tóc đỏ đổi thắng thành thua hiển nhiên là tình huống cực kỳ phi lý, thể hiện sự cao tay của tác giả trong việc sử dụng thủ pháp phóng đại. Mặc dù, nhìn bề ngoài có vẻ phi lý, tình huống này vẫn có cơ sở hiện thực trong chính trị ngoại giao, mọi động thái của các bên liên quan đều giống như một nước cờ biến ảo khó suy đoán
Câu 4 (trang 18 sgk Ngữ văn 12 Tập 1):
Phân tích nét đặc sắc của cảnh Xuân Tóc Đỏ hùng biện trước công chúng. Những ghi chú được đặt trong ngoặc đơn của người kể chuyện gợi cho bạn liên tưởng đến thể loại văn học nào có đặc điểm hình thức tương tự?
Trả lời:
Phân tích nét đặc sắc của cảnh Xuân Tóc Đỏ hùng biện trước công chúng.
– Xuân Tóc đỏ là một kẻ có số đỏ đặc biệt, mỗi lần rơi vào tình thế ngặt nghèo lại là một lần đạt được cơ hội thăng tiến khó ngờ, chính xã hội đảo điên đã tạo cơ hội cho Xuân đạt đến địa vị tót vời.
Nội dung bài hùng biện của Xuân và ngôn ngữ được hắn sử dụng trong đó cho thấy sự lên ngôi của tư duy vỉa hè và ngôn ngữ vỉa hè trong các diễn ngôn của một đấng bậc.
Với bài hùng biện của mình, không chỉ Xuân mà cả những kẻ tiếp tay cho Xuân đang thực hiện việc đánh tráo khái niệm khi sử dụng những từ ngữ biểu đạt các giá trị thiêng liêng để gán cho hành động của Xuân một ý nghĩa đẹp đẽ. Đó là một biểu hiện của việc các giá trị trong xã hội bị đảo lộn.
– Ngôn ngữ trong bài hùng biện của Xuân chứa đầy các yếu tố đối nghịch, hội tụ ở đó các mối quan hệ xã hội phức tạp. Chúng xung đột và hòa hợp với nhau một cách kỳ dị, phản ánh đúng bản chất kỳ dị của xã hội đương thời.
– Cảnh Xuân Tóc đỏ hùng biện có dáng dấp của một màn hài kịch: Việc người kể chuyện thêm vào một số ghi chú được đặt trong ngoặc đơn (khi thuật lại nguyên lời của Xuân Tóc đỏ): nó vỗ vào ngực, nó đấm tay xuống không khí, nó do cao tay lên, nó đập tay xuống, theo tác giả tất cả những gì đang diễn ra trong xã hội đều là một tấn trò não nuột xen lẫn bi và hài.
Câu 5 (trang 18 sgk Ngữ văn 12 Tập 1):
Nêu nhận xét khái quát về sự tương đồng và khác biệt giữa ngôn ngữ của người kể chuyện và ngôn ngữ của nhân vật ở đoạn trích Xuân Tóc Đỏ cứu quốc.
Trả lời:
Sự khác biệt:
– Lời người kể chuyện: thực hiện chức năng kể, miêu tả thông tin theo một góc nhìn và quan điểm đánh giá riêng.
Lời nhân vật: được phát ra trong những quan hệ giao tiếp cụ thể, bộc lộ cảm xúc, suy nghĩ của chính người nói.
Sự tương đồng
Sự tương đồng thể hiện rõ nhất ở sắc thái mỉa mai, trào phúng của mỗi đơn vị ngôn ngữ. Mặc dù ở lời nhân vật, sự mỉa mai không mang tính chủ động. Do được đặt trong bối cảnh “hề” nên ngay cả khi lời nhân vật thể hiện tâm trạng hoảng hốt, (lời nhân vật Văn Minh) hay lẫm ly, phấn khích (lời nhân vật Xuân Tóc Đỏ) thì tính chất mỉa mai của chúng vẫn được bộc lộ rất rõ, hòa điệu với tính chất mỉa mai trong lời người kể chuyện.
Câu 6 (trang 18 sgk Ngữ văn 12 Tập 1):
Tìm những câu văn có sử dụng biện pháp tu từ nói mỉa và nghịch ngữ trong văn bản.
Trả lời:
Nói mỉa:
+ Người ta đồn rằng có rất nhiều người hâm mộ vì đến chậm, không mua được vé, bèn hóa ra phẫn uất và chết một cách rất thể thao, nghĩa là tự tử dần bằng thuốc phiền không có giấm thanh, hút vào phổi.
+ Công chúng luôn luôn vỗ tay hoan hô Xuân, còn trên khán đài, đức vua Xiêm đã lộ ra mặt rồng tất cả sự thịnh nộ của vị thiên tử thế thiên hành đạo ở cái nước có hàng triệu con voi. + Như một bậc vĩ nhân nhũn nhặn, nó giơ quả đấm chào loài người, nhẩy xuống đất, lên xe hơi. Rồi mấy chiếc xe của các bạn thẫn của nó mở máy chạy, để lại cái đám công chúng mấy nghìn người bùi ngùi và cảm động.
Nghịch ngữ:
+ Nghĩa là bản chức yêu cầu ngài bảo tài tử của ngài phải nhường, phải thua nhà vô địch Xiêm ngay đi!
+ Hỡi quần chúng! Mi không hiểu gì, mi oán ta! Ta vẫn yêu quý mi mặc lòng mi chẳng rõ lòng tại
Câu 7 (trang 18 sgk Ngữ văn 12 Tập 1):
Đoạn trích đã cho ta thấy điều gì về phong cách hiện thực của nhà tiểu thuyết Vũ Trọng Phụng? Nêu một số thủ pháp được nhà văn sử dụng để tăng cường khả năng bao quát hiện thực cho các trang viết của mình.
Trả lời:
– Vũ Trọng Phụng quan niệm: “tiểu thuyết là sự thật ở đời”, văn học phải “nhìn thẳng vào đời thực, dũng cảm mổ xẻ phanh phui phơi bày thực trạng của xã hội”; cuộc đời là một tấn hài kịch mà kẻ đạo diễn chính là đồng tiền vạn năng và số mệnh => phong cách hiện thực của nhà tiểu thuyết chính là phản ánh trần trụi hết hiện thực nhơ nhuốc bằng tông giọng trào phúng, mỉa mai.
+ Vũ Trọng Phụng luôn có ý thức phơi bày những mặt trái, mặt nhố nhăng của hiện thực.
+ Ông rất sắc sảo trong việc xây dựng những chân dung biếm họa, luôn tìm ra những chi tiết độc đáo có thể lột trần chân tướng của sự vật, hiện tượng và con người thuộc nhiều tầng lớp xã hội khác nhau.
+ Vũ Trọng Phụng thể hiện một khả năng tưởng tượng, hư cấu đặc biệt khi liên tiếp dựng lên những tình huống phi lý, những mẫu nhân vật quái dị với hành động và ngôn ngữ khác thường.
+ Nhà văn rất dụng công trong việc hư cấu nên các tình huống, sự kiện có sự góp mặt của đủ hạng người trong xã hội.
– Một số thủ pháp nhà văn sử dụng để tăng cường khả năng bao quát hiện thực: cường điệu, nói mỉa, nghịch ngữ, so sánh, giọng văn trào phúng.
Câu 8 (trang 18 sgk Ngữ văn 12 Tập 1):
Bạn suy nghĩ gì về trạng thái bị thôi miên và lên đồng của một xã hội, như thực tế được miêu tả trong đoạn trích.
Trả lời:
Đoạn trích chế nhạo một xã hội ngu dốt, bị dắt mũi bởi những con người ranh ma. Họ bị thôi miên bởi quyền lực và sự sự giả tạo của những người có tiền, họ dễ dàng bị dắt mũi theo số đông và cũng dễ dàng bị xoa dịu. Đó là trạng thái tâm lí của những con người không có nhận thức chính xác, đúng đắn trong cuộc sống; của người kẻ bị hào nhoáng trước mắt che mờ tâm hồn.
Kết nối đọc – viết
Đề bài (trang 18 sgk Ngữ văn 12 Tập 1)
Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) nêu ấn tượng của bạn về khả năng của tiểu thuyết trong việc diễn tả bức tranh đời sống, thời đại qua học đoạn trích Xuân Tóc Đỏ cứu quốc.
Gợi ý:
– Tiểu thuyết có thể phản ánh được bề rộng và bề sâu của cuộc sống như thế nào?
– Tiểu thuyết đã dùng cách gì để từ một vài sự việc, nhân vật cụ thể mà giúp độc giả hình dung được bức tranh rộng lớn về các quan hệ và tính cách phức tạp trong xã hội.
Trả lời
Mẫu 1:
Đoạn trích Xuân Tóc Đỏ cứu quốc đã phản ánh lên một xã hội vừa phi lý nhưng cũng hợp lý, khiến người đọc phải giật mình nhận ra chính câu chuyện hài hước này được thôi ra từ chính đời sống thường ngày, từ một thực tại mà họ được trải nghiệm hằng ngày. Thông qua nhân vật Xuân Tóc Đỏ – một thằng ất ơ, xảo trá, trưởng giả học làm sang ông đã mang đến cho người đọc một bức tranh xã hội học đòi Âu hóa đầy nhố nhăng một cách chân thực. Hiện thực đó còn thể hiện chi tiết hơn khi được nhà văn viết thông qua thể loại tiểu thuyết, với dung lượng của một tiểu thuyết, nhà văn thoải mái phơi bày mọi sự thật trần trụi đến chi tiết của xã hội qua từng góc nhỏ nơi đời sống.
Mẫu 2:
Đoạn trích “Xuân Tóc Đỏ cứu quốc” là một đoạn trích tiêu biểu trong tác phẩm “Số Đỏ” của nhà văn Vũ Trọng Phụng. Đoạn trích không chỉ là một tác phẩm mà còn là một bức tranh sống động về đời sống và thời đại mà nó miêu tả. Với ngòi bút chi tiết và khả năng diễn tả sắc nét, nhà văn đã tạo ra một bức tranh chân thực về cuộc sống, xã hội Việt Nam trong giai đoạn lịch sử biến động. Tác phẩm không mô tả chỉ về nhân vật chính mà còn phản ánh một cách sâu sắc về tình hình chính trị, xã hội và tâm lý con người. Sự tương tác giữa các nhân vật, cùng những bức tranh về cuộc sống hàng ngày với những trăn trở về quan hệ con người đã làm cho độc giả chìm trong thế giới mà tác giả tạo ra. Điều này làm nổi bật khả năng của tiểu thuyết làm nổi bật và phản ánh những khía cạnh sâu sắc của xã hội và con người. Như vậy thông qua đoạn trích, ta có thể thấy được khả năng khai thác thác đa dạng các phong cách văn học và kỹ thuật viết để tạo ra những bức tranh đời sống phong phú và đa chiều cùng với đó là tư tưởng, là thông điệp mà nhà văn muốn gửi gắm thông qua những trang văn.
—
Tải ngay Soạn bài Xuân Tóc Đỏ cứu quốc Văn 12 Kết nối tri thức tập 1 bản PDF TẠI ĐÂY
Nghe Podcast bài giảng:
Video bài giảng:
