Cùng tham khảo nội dung Soạn bài Mộng đắc thái liên (Nguyễn Du) | Văn 11 Kết nối tri thức được Onthidgnl chia sẻ sau đây. Các em tham khảo để chuẩn bị bài soạn văn 11 kết nối tri thức được tốt nhé.
Mục lục
Thực hành đọc trang 30 sách kết nối tri thức 11: Mộng đắc thái liên
Câu 1 trang 29 SGK văn 11/2 kết nối tri thức
Đề tài và cảm hứng sáng tác.
Phương pháp giải:
Xác định chủ đề của tác phẩm.
Trả lời:
– Đề tài: hoa sen
– Cảm hứng sáng tác: sáng tác vào thời làm quan với nhà Nguyễn, nằm mơ thấy đang hái sen ở Hồ Tây hồi còn trẻ khi sống ở Thăng Long. Có sách viết rằng “cô hàng xóm” trong bài thơ ấy chính là Hồ Xuân Hương, dựa trên một bài thơ coi như lưu bút của Hồ Xuân Hương, đó là bài thơ nôm để gửi “Cần Chánh Điện Học Sĩ Nguyễn Hầu”. Bài Mộng Đắc Thái Liên của đại Thi hào Nguyễn Du (Tập Nam Trung Tạp Ngâm bài thứ 80 đến 84) bao gồm năm đoạn. Ðặc biệt, ở khúc III có nói đến một cô gái trẻ là hàng xóm đi hái sen cùng với tác giả. Tác giả còn đang phân vân không biết rằng cô ta có đến không thì bỗng chợt nghe tiếng cười nói của cô ấy.
Câu 2 trang 29 SGK văn 11/2 kết nối tri thức
Thể thơ ngũ ngôn cùng thi liệu được sử dụng.
Phương pháp giải:
Chú ý vào thể thơ cùng với thi liệu được sử dụng.
Lời giải chi tiết:
– Thể thơ ngũ ngôn: là một thể thơ Đường, chứa 4 câu, mỗi câu có 5 chữ, mỗi câu sẽ tương ứng với đề, thực, luận, kết. Về vần, thể thơ này thường được gieo vần ở chữ cuối các câu 1, 3 hoặc 2, 4.
– Thi liệu được sử dụng: từ cổ (như quần, xung dung…), điển tích (chỉ Hồ Tây), điển cố (chỉ cô hàng xóm là người con gái đẹp; ngó sen để nói lên nỗi niềm tương tư khó đứt như tơ sen…)
Câu 3 trang 29 SGK văn 11/2 kết nối tri thức
Chất trữ tình cùng với các yếu tố nghệ thuật độc đáo.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ bài thơ để có thể trả lời câu hỏi này.
Lời giải chi tiết:
Chất trữ tình trong bài thơ đã được thể hiện thông qua hình ảnh đi hái sen và cách hái sen làm sao cho đúng. Đó chính là hình ảnh cô gái xinh đẹp đến động lòng người khi đi hái sen trên Tây Hồ, khung cảnh vui tươi và chan chứa hương thơm. Qua đó, ông còn thể hiện những triết lý về nhân sinh sâu sắc liên quan đến kiếp người thông qua hình ảnh hoa sen và ngó sen… Việc sử dụng thể thơ ngũ ngôn kết hợp cùng với lời thơ giản dị nhưng hết sức ấn tượng đã giúp cho ông tái hiện một cách chân thực và đầy đủ nhất hình ảnh hoa sen trên Tây Hồ, và nó cũng phần nào giúp cho người đọc hiểu hơn về triết lý nhân sinh ẩn phía sau.
Câu 4 trang 29 SGK văn 11/2 kết nối tri thức
Tâm hồn nhạy cảm, lãng mạn cùng với sự tinh tế của nhà thơ.
Trả lời:
Bài thứ nhất tả về cảnh chung, khái quát, về cảnh đi hái sen ở Tây Hồ: Xắn gọn quần cánh bướm/ Chèo thuyền con hái sen (Khẩn thúc giáp điệp quần/ Thái liên trạo tiểu đình).
Đấy là để tả người đi hái sen, chèo chiếc thuyền nhỏ và lướt nhẹ trên mặt hồ, luồn qua những bông hoa sen và lá sen. Nhưng ai là người Xắn gọn quần cánh bướm ở đây? Chắc chắn là những cô gái trẻ, con nhà tử tế quanh hồ mà tác giả đã quan sát thấy. Có nữ tú, ắt phải có cả nam thanh, trong đó có người thi sĩ đa tình đa cảm Tố Như…
Hai câu thơ tiếp theo để tả nước hồ đầy lai láng và rất xanh trong, in rõ được bóng người hái sen. Mấy nét chấm phá về khung cảnh và người hái sen Tây Hồ vào một ngày đẹp trời, bình yên và thơ mộng. Có cảnh và có người trong khung cảnh, nhưng tả người mới chỉ ở một vài điểm nhấn, ví như Giáp điệp quần, tức là quần lụa mỏng, tựa như cánh bướm phất phơ và hình của người hái sen được in dưới mặt nước hồ trong và thanh thoát.
Bài thứ hai, tả cụ thể hơn về công việc hái sen, đương nhiên có đề cập cả mục đích của việc hái sen nữa. Hái bông hoa sen, và cả gương sen, cả hoa và gương đều được bỏ lên thuyền. Thế thôi, chưa có gì gọi là đặc biệt. Những người dân ở ven Hồ Tây, nhiều gia đình lấy việc hái sen (cả hoa và gương) để làm kế sinh nhai. Nhưng cũng có những người khá giả, lại coi việc hái sen chủ yếu để tiêu khiển, họ coi đó như một thú chơi tao nhã. Với tác giả bài thơ này, thì quan niệm rằng Hoa để tặng người mình sợ /Gương để tặng người mình thương (Hoa dĩ tặng sở úy/ Thục dĩ tặng sở liên). Hai câu sau thấy chứa đựng nhiều uẩn khúc rất tình ý. Hoa sen trắng hoặc hoa sen hồng, chúng đều đẹp. Hương sen thơm nhẹ và tinh khiết. Đó là một loài hoa đáng quý xưa nay, còn có cái tên vô cùng đẹp là hoa phù dung. Hoa đó hái về dùng để tặng cho người mình yêu quý, trân trọng, còn để cắm vào bình hoa trong nhà mình để ngắm, để thưởng lãm, hoặc dâng lên bàn thờ tiên tổ, đó là lẽ thường tình.
Bài thứ ba, cũng là tả cảnh hái sen, nhưng ở một chi tiết khác. Thi sĩ sáng nay khi đi hái sen, vốn đã có hẹn trước với một cô nàng hàng xóm nào đó, chắc chắn là xinh đẹp trẻ trung. Hẹn rồi đấy, nhưng mà không biết rằng bóng giai nhân đó đã đến chưa (bất tri lai bất tri)? Chưa thấy người đẹp xuất hiện trước mắt, nhưng cách hoa nghe cười nói (cách hoa văn tiếu ngữ), thì hình như đã cảm thấy xốn xang trong dạ rồi. Sen tốt tươi, bạt ngàn bông thắm lá xanh, vẫn chưa nhìn thấy người hái sen, nhưng tiếng cười nói vui vẻ của người hái sen xen lẫn trong những bông thắm lá xanh thật tuyệt vời. Chỉ tả tiếng cười nói của những người đi hái sen thôi, đã thấy được rõ cái đẹp hòa trong thiên nhiên cùng con người đằm thắm trữ tình, sinh động và thanh thoát…
Hai bài thơ còn lại trong liên khúc hái sen, dành cho việc triết luận của tác giả. Hoa sen ai cũng ưa/ Cuống sen chẳng ai thích (Cộng tri liên liên hoa/ Thùy giả liên liên cấn), cũng chính là sự thường tình trong đời. Hoa sen là để thưởng lãm, còn như thân cây sen, mấy ai sử dụng làm gì, thường bỏ đi. Nhưng có một sự thật đó là thân cây sen có nhiều sợi tơ bền / Vấn vương không dứt được. Nghĩa là thân cây sen vẫn có giá trị sử dụng nhất định, người đời ít ai biết, nên thường coi đó là rẻ. Nghĩa là hoa cũng có giá trị của hoa, gương sen cũng có giá trị của gương, lá sen có giá trị của lá, còn thân cây sen cũng vẫn có giá trị của thân…Ví như ở đời, cao thấp có sự khác nhau, nhưng ai cũng có giá trị riêng của mình, đóng góp của riêng mình, chớ nên xem thường, cũng chớ nên có thái độ “Hạ mục vô nhân”. Phải chăng, Nguyễn Du muốn mượn quan điểm này, để bàn về quan niệm nhân sinh, để cảnh tỉnh cho người đời?
Bài cuối cùng, lại nêu lên một ý tưởng hoàn toàn khác, cũng xoay quanh hình ảnh về sen và công việc đi hái sen. “Lá sen màu xanh xanh / Hoa sen dáng xinh xinh, điều đó ai cũng biết cả rồi. Nhưng mà Hái sen chớ đụng ngó / Năm sau hoa chẳng sinh” (Thái chi vật thương ngẫu/ Minh niên bất phục sinh), thì đó lại chính là lời nhắc nhở ân cần từ tác giả. Ngó sen là biểu tượng cho sự sinh sôi, biểu tượng cho tương lai, phải biết trân trọng và giữ gìn. Đấy chính là minh triết của vũ trụ, đồng thời cũng thể hiện được tinh thần nhân văn của bậc trí giả và tâm hồn nhân hậu của vị thi nhân….
…
Hy vọng rằng nội dung về Soạn bài Mộng đắc thái liên (Nguyễn Du) | Văn 11 Kết nối tri thức…sẽ là tài liệu soạn văn 11 hiệu quả giúp các em học sinh nắm chắc kiến thức trước khi đến lớp và giúp tự tin hơn trong kỳ thi tốt nghiệp THPT môn ngữ văn. Hãy tham khảo và vận dụng thật tốt để đạt kết quả cao cho kỳ thi sắp tới nhé!
Theo dõi MXH của Onthidgnl nhé:
FB: https://www.facebook.com/onthidgnlcom
