Cùng tham khảo nội dung về Nghị luận phân tích, đánh giá tác phẩm kí/ phóng sự được Onthidgnl chia sẻ sau đây. Các em tham khảo để có kỹ năng làm bài văn nghị luận văn học 600 chữ đạt điểm cao nhé.
Mục lục
Nghị luận phân tích, đánh giá tác phẩm kí/ phóng sự
Kiến thức chung về thể loại kí/ phóng sự
– Sự việc, nhân vật, không gian, thời gian
– Người kể
Dạng bài chính
– Viết bài văn nghị luận phân tích, đánh giá một văn bản phóng sự
– Viết bài văn nghị luận phân tích, đánh giá một văn bản hồi kí/ kí/ tuỳ bút
Cách triển khai
Dạng 1. Viết bài văn nghị luận phân tích, đánh giá một văn bản phóng sự
Bước 1: Chuẩn bị viết
– Xác định yêu cầu của đề bài:
+ Xác định vấn đề nghị luận (phân tích nội dung, nghệ thuật, các sự kiện chính, hình tượng trung tâm…).
+ Xác định rõ phạm vi phân tích (có thể chọn một khía cạnh nội dung/nghệ thuật).
+ Xác định thao tác nghị luận: giải thích, phân tích, chứng minh, bình luận, bác bỏ, so sánh.
– Tìm hiểu một số đặc điểm của thể loại phóng sự để vận dụng trong bài viết:
+ Tính thời sự.
+ Tính xác thực.
+ Tính thẩm mĩ.
Bước 2: Tìm ý, lập dàn ý
a. Tìm ý:
Xác định ý chính:
– Về nội dung:
+ Xác định đề tài trong văn bản.
+ Xác định được nội dung, sự kiện, chi tiết, số liệu, nhân vật, hiện tượng… trong văn bản được đề cập tới trong văn bản.
+ Nêu ý nghĩa nội dung, sự kiện, chi tiết, số liệu, nhân vật, hiện tượng… trong văn bản được đề cập tới trong văn bản
+ Nhìn nhận, đánh giá về bản chất của sự kiện trong văn bản.
– Về nghệ thuật:
+ Yếu tố ngôi kể, ngôn ngữ, giọng điệu, cách quan sát, nghệ thuật miêu tả nhân vật…
+ Yếu tố phi hư cấu trong phóng sự.
+ Yếu tố trữ tình và tự sự.
+ Một số thủ pháp nghệ thuật (miêu tả, trần thuật; sự kết hợp chi tiết, sự kiện…)
b. Lập dàn ý
* Mở bài
– Giới thiệu tên tác giả và tên tác phẩm.
– Giới thiệu vấn đề nghị luận (căn cứ vào yêu cầu của đề bài).
* Thân bài:
Triển khai các luận điểm: Có thể lựa chọn theo các gợi ý sau:
– Giới thiệu ngắn gọn thông tin tác giả, tác phẩm (căn cứ vào thông tin trong đề bài).
– Phân tích nội dung của văn bản.
+ Phân tích các sự kiện, chi tiết, số liệu, nhân vật, hiện tượng… trong văn bản.
+ Đánh giá, nhận xét về sự kiện, chi tiết, số liệu, nhân vật, hiện tượng… diễn ra trong văn bản.
– Phân tích hình thức nghệ thuật của văn bản.
+ Ngôi kể.
+ Ngôn ngữ và giọng điệu.
+ Cách miêu tả và xây dựng nhân vật.
+ Tính phi hư cấu (tính thời sự, tính xác thực, tính thẩm mĩ).
+ Một số thủ pháp nghệ thuật thuật (miêu tả, trần thuật; sự kết hợp chi tiết, sự kiện…)
+ “Cái tôi” trần thuật của tác giả.
– Đánh giá giá trị và ý nghĩa của văn bản (mục đích sáng tác, thái độ của tác giả, thông điệp…)
* Kết bài
– Khẳng định lại giá trị, ý nghĩa của tác phẩm.
– Rút ra bài học cuộc sống/ ấn tượng cá nhân.
Bước 3: Viết bài
– Mở bài: Trực tiếp/ gián tiếp.
– Thân bài:
+ Trình bày các luận điểm rõ ràng, mỗi luận điểm là một đoạn văn.
+ Dùng lí lẽ, dẫn chứng cụ thể từ tác phẩm làm sáng tỏ các luận điểm.
+ Kết nối các ý bằng các phép liên kết sao cho bài văn mạch lạc, rõ ràng.
– Kết bài: Khẳng định lại giá trị của tác phẩm; rút ra bài học cuộc sống/ ấn tượng cá nhân.
Bước 4. Chỉnh sửa, hoàn thiện
– Đọc lại yêu cầu của đề bài và với dàn ý đã lập để thực hiện những chỉnh sửa cần thiết nhằm hoàn thiện về mặt nội dung.
– Rà soát lỗi chính tả, ngữ pháp, diễn đạt và trình bày để bài viết đáp ứng được những đòi hỏi về chuẩn mực hình thức.
Ví dụ minh họa:
Dạng 2. Viết bài văn nghị luận phân tích, đánh giá một văn bản hồi kí
Bước 1: Chuẩn bị viết
– Xác định yêu cầu của đề bài:
+ Xác định vấn đề nghị luận: (căn cứ yêu cầu đề ra).
+ Xác định rõ phạm vi phân tích: Toàn bộ tác phẩm hay chỉ một khía cạnh/phương diện.
+ Xác định thao tác nghị luận: giải thích, phân tích, chứng minh, bình luận, bác bỏ, so sánh.
– Tìm hiểu một số đặc điểm của thể loại Hồi kí để vận dụng trong bài viết:
+ Một số dạng: lịch sử, nhà văn, nghệ sĩ, nhà hoạt động xã hội, chính trị gia…
+ Tính chính xác, chân thực.
+ Ghi lại sự việc thuộc về quá khứ, qua hồi tưởng.
+ Lời văn theo hướng tâm sự, thể hiện tâm tư, tình cảm của tác giả.
Bước 2: Tìm ý, lập dàn ý
a. Tìm ý:
Xác định ý chính:
– Về nội dung:
+ Xác định đề tài trong văn bản.
+ Xác định được nội dung, sự kiện được phản ánh.
+ Nêu ý nghĩa của văn bản và bài học với người đọc…
– Về nghệ thuật:
+ Yếu tố ngôi kể; ngôn ngữ, giọng điệu, cách quan sát, nghệ thuật miêu tả nhân vật…
+ Yếu tố phi hư cấu.
+ Yếu tố trữ tình và tự sự.
+ Một số thủ pháp nghệ thuật (miêu tả, trần thuật, biểu cảm); sự kết hợp chi tiết, sự kiện…)
b. Lập dàn ý
* Mở bài
– Giới thiệu tên tác giả và tên tác phẩm.
– Xác định vấn đề nghị luận (căn cứ vào đề thi).
– Trích dẫn đoạn trích.
* Thân bài:
Triển khai các luận điểm: Có thể lựa chọn theo các gợi ý sau:
– Giới thiệu ngắn gọn thông tin tác giả, tác phẩm (căn cứ vào thông tin trong đề thi).
– Phân tích nội dung của văn bản.
+ Phân tích nội dung, sự kiện được phản ánh trong văn bản.
+ Đánh giá, nhận xét nội dung, sự kiện thực được phản ánh trong văn bản.
– Phân tích hình thức nghệ thuật của văn bản.
+ Ngôi kể, điểm nhìn người kể chuyện.
+ Ngôn ngữ và giọng điệu.
+ Cách miêu tả và xây dựng nhân vật.
+ Tính phi hư cấu.
+ Một số thủ pháp nghệ thuật thuật (miêu tả, trần thuật, biểu cảm); sự kết hợp chi tiết, sự kiện…)
+ “Cái tôi” trần thuật của tác giả.
– Đánh giá giá trị và ý nghĩa của văn bản (mục đích sáng tác, thái độ của tác giả, thông điệp…)
* Kết bài
– Khẳng định lại giá trị, ý nghĩa của tác phẩm.
– Rút ra bài học cuộc sống/ ấn tượng cá nhân.
Bước 3: Viết bài
– Mở bài: Trực tiếp/ gián tiếp.
– Thân bài:
+ Trình bày các luận điểm rõ ràng, mỗi luận điểm là một đoạn văn.
+ Dùng lí lẽ, dẫn chứng cụ thể từ tác phẩm làm sáng tỏ các luận điểm.
+ Kết nối các ý bằng các phép liên kết sao cho bài văn mạch lạc, rõ ràng.
– Kết bài: Khẳng định lại giá trị của tác phẩm; rút ra bài học cuộc sống/ ấn tượng cá nhân.
Bước 4. Chỉnh sửa, hoàn thiện
– Đọc lại yêu cầu của đề bài và với dàn ý đã lập để thực hiện những chỉnh sửa cần thiết nhằm hoàn thiện về mặt nội dung.
– Rà soát lỗi chính tả, ngữ pháp, diễn đạt và trình bày để bài viết đáp ứng được những đòi hỏi về chuẩn mực hình thức.
Ví dụ minh họa:
Xem thêm:
Hướng dẫn viết bài nghị luận văn học 600 chữ
Hướng dẫn viết mở bài nghị luận Văn học
Kỹ năng viết đoạn văn nghị luận văn học
60 Mẫu mở bài nghị luận xã hội và hướng dẫn viết mở bài NLXH
…
Hy vọng bài viết “Nghị luận phân tích, đánh giá tác phẩm kí/ phóng sự”… này sẽ là nguồn tài liệu giúp các bạn học sinh nắm vững kiến thức và tự tin làm bài hơn trong môn ngữ văn ôn thi THPT. Hãy cùng nhau khám phá và luyện tập để chuẩn bị thật tốt cho kỳ thi sắp tới, đạt điểm cao nhé! Chúc các bạn thành công!
Theo dõi MXH của Onthidgnl để update nhiều tài liệu miễn phí nhé:
FB: https://www.facebook.com/onthidgnlcom
Group: https://www.facebook.com/groups/2k7onthidgnl
Threads: https://www.threads.net/@onthidgnl2k7
