Cùng tham khảo nội dung về Nghị luận Phân tích, đánh giá chủ đề Truyện ngắn Âm thanh im lặng được Onthidgnl chia sẻ sau đây. Ngoài ra, bạn có thể tham khảo thêm Nghị luận phân tích đánh giá tác phẩm truyện chia sẻ trước đó để ôn tập môn ngữ văn THPTQG được tốt. Các em tham khảo để có kỹ năng làm bài văn nghị luận văn học 600 chữ đạt điểm cao nhé.
Đề bài Anh/Chị hãy viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) phân tích, đánh giá chủ đề của truyện ngắn.
Cuối giờ, vị giáo sư đi xuống hàng ghế sinh viên, giọng không phải để giảng bài: Tôi có một cuộc chơi, trò nào muốn chơi thì ghi tên. Cuộc chơi của thầy dạy môn Tự động hoá là “khám” sức khoẻ của máy bằng cách “nghe” tiếng máy chạy. Thật hấp dẫn. Với lũ trò quỷ sứ tuổi chưa đủ mười chín, nghe đến “chơi” đã muốn nhảy vào, lúc đầu người thầy già có được một danh sách tên trò phiên âm dài dằng dặc. Nhưng rồi đám học trò dần dần bỏ thầy lại cùng với cuộc “chơi” ù đầu, mờ mắt sau những buổi học đã kéo dài đến tám chín tiếng đồng hồ. Thầy có vẻ không vui. Ông buồn rầu nói với chúng tôi: “Nghe” máy khó lắm các em ạ. Chúng tôi đã trả xong bài thi cuối cùng của thời sinh viên. Chúng tôi đến từ biệt thầy giữa lúc ông đang mải mê “nghe ” máy…
Chúng tôi về nước. Thời điểm đó ngành tự động hoá chưa được quan tâm, thế là đành phân tán, mỗi người một nghề trái tay, nhưng các bạn tôi ít nhiều đều “dính” đến máy. Riêng tôi “phiêu bạt” sang một nghề khác hẳn: Nghề viết… Tôi cũng chẳng hiểu sao… Người ta thường nói đó là số phận. Tôi cũng đành biết thế. Vì tôi chưa gặp mặt số phận một lần nào để có thể nhận diện được nó. Là học trò thầy nên tôi dám chắc thầy đã không bằng lòng khi biết tôi bỏ nghề, cái nghề mà thầy đã dầy công dìu dắt chúng tôi. Có lẽ thầy cho là tôi đang theo một nghề quá mơ hồ, quá dễ dàng so với bộ môn khoa học chính xác mà tôi đã yêu và đã được dạy dỗ. Tôi đã phụ công thầy.
Sau lá thư tôi báo với thầy tôi đã chuyển sang nghề viết, thầy không trả lời thư tôi nữa… Quá trình tập “nghe” máy đã giúp tôi rất nhiều trong nghiệp viết. Sự tập trung tinh thần và giác quan cao độ khi “nghe” máy đã tạo cho tôi một thói quen rất cần thiết trong khi lắng nghe cỗ máy tâm hồn con người. Và có lẽ thầy cũng khó ngờ rằng chính thời gian gần máy đã đóng góp rất nhiều cho việc ra đời những truyện mini của tôi. Và cũng không hiểu sao tôi cứ nghĩ là mình vẫn đang tiếp tục cuộc “chơi” của thầy… Tôi đã nghe, lắng nghe rất nhiều. Càng ngày, qua nhiều thất bại, tôi càng hiểu ra rằng việc “nghe” người còn khó khăn hơn “nghe” máy hàng nghìn vạn lần. Máy cũng có thể nhiễu nhưng chúng thật thà và không biết nói dối. Rồi tôi bắt đầu tập nghe “âm thanh”, thứ “âm thanh” mà tự vị quen gọi là sự im lặng. Một cỗ máy im lặng là một cỗ máy chết. Nhưng âm thanh im lặng của con người hình như nhiều khi còn “sống động”, còn “nói” được nhiều hơn lời nói.
Đã mấy lần trong cuộc đời người mẹ nói được thành lời tình mẫu tử đại dương mênh mông của mình? Có bao nhiêu cặp tình nhân đến lúc xuôi tay vẫn chỉ nói yêu nhau bằng lời mắt? Và sự khinh bỉ tột cùng nhiều khi cũng chỉ có thể nói bằng âm thanh của lặng im… Sau nhiều năm không nhận được tin thầy, tôi bỗng thấy cần phải viết thư cho người thầy già năm xưa. Thầy còn sống hay đã mất? Thầy còn ở địa chỉ cũ? Tôi không cần biết. Tôi chỉ biết cần phải viết cho thầy. Rồi tôi nhận được một bức thư vẫn với nét chữ quen thuộc nhưng như run rẩy hơn, xót xa hơn: “Thầy cảm ơn em vẫn nghĩ đến thầy. Em đã giúp thầy hiểu thêm nhiều điều. Thầy rất tâm đắc với nhận xét của em: Thật ra không có sự im lặng. Chỉ có những âm thanh ở những tần số đặc biệt mà do những điều kiện hạn chế nhất định mình không “nghe” thấy được. Đó là bi kịch của con người… “
Gần đây tôi mới biết thầy hiện sống cô độc sau cuộc chia tay với người vợ mấy chục năm im lặng sống bên người chồng chỉ biết đến giảng đường và phòng thí nghiệm. Không hiểu có phải vì thầy đã không “bắt” được tần số âm thanh im lặng của người đàn bà ấy?
(Truyện ngắn “Âm thanh im lặng”, Phạm Sông Hồng, https://isach.info/story.php)
Các bước làm bài
Bước 1. Chuẩn bị viết: Đọc kỹ đề và xác định các yêu cầu của đề
– Vấn đề nghị luận: Phân tích, đánh giá chủ đề truyện ngắn “Âm thanh im lặng” của Phạm Sông Hồng.
– Thao tác lập luận cần sử dụng: Giải thích, phân tích, chứng minh, bình luận.
– Phạm vi dẫn chứng: Trong tác phẩm
– Thu thập tư liệu.
Bước 2. Tìm ý, lập dàn ý
* Tìm ý: Xác lập các luận điểm bằng cách trả lời các câu hỏi:
– Chủ đề của tác phẩm là gì?
– Chủ đề đó được biểu hiện thế nào qua nhan đề, cốt truyện, nhân vật, lời người kể chuyện,…
– Chủ đề có ý nghĩa như thế nào?
* Lập dàn ý
Phân bố các ý tìm được vào từng phần của bài viết theo gợi ý sau:
** Mở bài:
Giới thiệu vấn đề nghị luận: Phân tích và đánh giá chủ đề tác phẩm “Âm thanh im lặng” (Phạm Sông Hồng).
** Thân bài
– Luận điểm 1: Giới thiệu vài nét về tác giả, tác phẩm; khái quát vấn đề nghị luận: Phân tích và đánh giá chủ đề tác phẩm.
– Luận điểm 2: Xác định chủ đề của truyện:
+ Chủ đề chính: Im lặng là cách thức kì diệu để bộc lộ tình cảm, cảm xúc, thái độ trong cuộc sống của con người. Điều quan trọng là chúng ta phải biết lắng nghe, thấu hiểu tâm hồn con người để cuộc sống không xảy ra bi kịch.
+ Chủ đề phụ: Người theo nghiệp viết (nhà văn) phải là người biết lắng nghe cỗ máy tâm hồn con người, cảm thông và bắt được những âm thanh lặng im kì diệu của cuộc sống. Như vậy, nhà văn mới có thể thành công.
– Luận điểm 3: Phân tích làm rõ chủ đề:
+Thể hiện qua nhan đề: Nhan đề “Âm thanh im lặng” đã thể hiện rõ chủ đề văn bản: Im lặng là cách thức kì diệu để bộc lộ tình cảm, cảm xúc, thái độ trong cuộc sống của con người; Người theo nghiệp viết (nhà văn) phải là người biết lắng nghe cỗ máy tâm hồn con người, cảm thông và bắt được những âm thanh lặng im kì diệu của cuộc sống.
+ Thể hiện qua cốt truyện: Cốt truyện xoay quanh nhân vật tôi, từ việc lắng nghe máy móc đến lắng nghe tâm hồn con người.
+ Thể hiện qua nhân vật:
++ Nhân vật tôi: Biết lắng nghe âm thanh của sự im lặng của con người, điều này giúp tôi hiểu đời, hiểu người.
++ Nhân vật người thầy: Dạy tôi cách lắng nghe sự im lặng của máy móc nhưng cuối cùng chính thầy lại không được người vợ lắng nghe và thấu hiểu.
– Luận điểm 4: Truyện ngắn “Âm thanh im lặng” của Phạm Sông Hồng đặt ra vấn đề cơ bản trong cuộc sống con người. Đó là vai trò của sự lắng nghe, thấu hiểu lẫn nhau. Sứ mệnh của nhà văn là biết lắng nghe một cách tinh tế, sâu sắc âm thanh của cuộc sống và tâm hồn con người để có những sáng tạo ý nghĩa cho đời.
** Kết bài: Khẳng định ý nghĩa của chủ đề, vị trí của tác giả, tác phẩm.
Bước 3. Viết
– Các luận điểm triển khai ở thân bài cần tập trung vào phân tích và đánh giá chủ đề văn bản.
– Trật tự các luận điểm có thể linh hoạt.
– Mỗi luận điểm của bài viết cần được làm sáng tỏ bằng các chi tiết, bằng chứng cụ thể từ tác phẩm truyện. Tránh phân tích đánh giá chung chung.
– Thể hiện ý kiến đánh giá riêng của người viết về chủ đề truyện.
– Khi dẫn các ý kiến phân tích đánh giá của người khác cần ghi rõ nguồn.
– Viết xong đọc lại, chính sửa lỗi và rà soát lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu,…
Bước 4. Chỉnh sửa và hoàn thiện
– Đọc lại bài văn đã viết, đối chiếu với các yêu cầu đã nêu ở mỗi bước (chuẩn bị, tìm ý và lập dàn ý) để:
+ Kiểm tra về nội dung và hình thức của bài viết.
+ Nhận biết các lỗi còn mắc phải và cách chỉnh sửa.
+ Tự đánh giá kết quả viết.
– Việc kiểm tra, chỉnh sửa cần chú ý các yêu cầu sau đây:
Phương diện kiểm tra, đánh giá
Nội dung
+ Mở bài: Có giới thiệu khái quát nội dung bài viết không?
+ Thân bài:
++ Đã nêu được các nội dung cụ thể làm rõ cho nội dung khái quát đã nêu ở mở bài chưa?
++ Bài viết đã đủ ý chưa? Các ý có phù hợp với vấn đề nghị luận và luận điểm không?
++ Nội dung cụ thể: Lí lẽ và dẫn chứng có phù hợp không?
+ Kết bài: Đã tổng hợp và gợi mở được vấn đề cần bàn luận trong bài chưa?
Hình thức
+ Bài viết có đủ ba phần và nội dung các phần có cân đối không?
+ Đã kết hợp được các phương thức biểu đạt và các thao tác nghị luận trong khi viết hay chưa?
+ Bài viết còn mắc những lỗi nào (dùng từ, đặt câu, chính tả,…)?
Tự đánh giá
+ Mức độ đáp ứng yêu cầu mà bài viết đã đạt được?
+ Em thấy hứng thú và khó khăn nhất khi thực hiện phần nào trong tiến trình thực hành viết?
Xem thêm:
Hướng dẫn viết bài nghị luận văn học 600 chữ
Hướng dẫn viết mở bài nghị luận Văn học
Kỹ năng viết đoạn văn nghị luận văn học
60 Mẫu mở bài nghị luận xã hội và hướng dẫn viết mở bài NLXH
…
Hy vọng bài viết “Nghị luận Phân tích, đánh giá chủ đề Truyện ngắn Âm thanh im lặng”… này sẽ là nguồn tài liệu giúp các bạn học sinh nắm vững kiến thức và tự tin làm bài hơn trong môn ngữ văn ôn thi THPT. Hãy cùng nhau khám phá và luyện tập để chuẩn bị thật tốt cho kỳ thi sắp tới, đạt điểm cao nhé! Chúc các bạn thành công!
Theo dõi MXH của Onthidgnl để update nhiều tài liệu miễn phí nhé:
FB: https://www.facebook.com/onthidgnlcom
Group: https://www.facebook.com/groups/2k7onthidgnl
Threads: https://www.threads.net/@onthidgnl2k7
