Cùng tham khảo nội dung Nghị luận xã hội về SỰ HI SINH được Onthidgnl chia sẻ sau đây. Các em tham khảo bài văn mẫu dưới đây để có kỹ năng làm tốt bài văn nghị luận xã hội nhé.
Nghị luận xã hội về SỰ HI SINH
Như Martin Luther King đã từng nói: “Sự tiến bộ của nhân loại không phải tự nhiên cũng chẳng chắc chắn sẽ xảy ra… Mỗi bước tiến tới mục tiêu công lý đòi hỏi sự hy sinh, đau khổ và đấu tranh; những nỗ lực không ngừng nghỉ và mối quan tâm nhiệt huyết của những cá nhân đổ hết tâm sức”. Thật vậy, tự cổ chí kim, mọi sự thay đổi, đột phá trong cuộc sống đều bắt rễ từ sự hi sinh. Vì vậy, sự hy sinh là nhân tố cốt tử, giữ vị trí vô cùng quan trọng trong xã hội.
“Hi sinh” là khi con người ta biết cho đi một cách tự nguyện, thậm chí chấp nhận thiệt thòi, để tạo nên những giá trị tốt đẹp không chỉ cho bản thân mà còn cho gia đình và cộng đồng. Không những vậy, “hi sinh” là sẵn sàng đánh đổi những điều quý giá của cá nhân để thực hiện một lí tưởng lớn lao hơn, một lợi ích chung của toàn xã hội. Như vậy, sự hi sinh có vai trò vô cùng cần thiết trong đời sống.
Thứ nhất, sự hy sinh thầm lặng chính là nền tảng cốt yếu để hình thành nên một xã hội phát triển, hiện đại. Thật không ngoa khi nói, xã hội văn minh, tiến bộ như hiện tại chính là kết tinh quý giá cho sự hy sinh của bao thế hệ trong quá khứ. Bởi như James Allen đã từng nói: “Không thể có tiến bộ hay thành tựu mà không có hy sinh”. Quả vậy, những điều tốt đẹp trong cuộc sống cũng giống như những quả táo chín mọng trên cây; chúng cần biết bao thời gian, công sức để tạo thành chứ chẳng phải tự nhiên mà có. Những phát minh vĩ đại của loài người cũng như vậy. Chúng cũng được tạo nên từ sự đánh đổi, hi sinh to lớn của những con người bình thường mang những trái tim phi thường. Và một trong những người có trái tim vĩ đại như thế chính là Galileo Galilei. Ông là một nhà khoa học kiệt xuất của nhân loại, là cha đẻ của vật lí hiện đại, nổi tiếng với câu nói bất hủ: “Dù sao trái đất vẫn quay”. Nhưng ít ai biết rằng để làm được những việc phi thường ấy, ông cũng đã phải trả một cái giá không nhỏ. Trong quá trình hoàn thiện chiếc kính viễn vọng, ông đã quan sát mặt trời liên tục hàng tiếng đồng hồ. Để rồi cuối cùng, ánh nắng mặt trời đã phá hủy võng mạc của Galilei và khiến ông phải sống trong tình trạng mù lòa hoàn toàn trong những năm tháng cuối đời. Chính nhờ sự hi sinh này, ông đã tạo ra mô hình sơ khai của kính thiên văn và góp phần mở ra cánh cửa đến với thiên văn học của nhân loại cũng như đặt nền móng cho khoa học hiện đại ngày nay. Qua đó, có thể ví sự hi sinh như gốc rễ của nền văn minh nhân loại; chúng góp phần nuôi dưỡng và hình thành nên những tán lá xanh đầy sức sống mang tên “xã hội đương đại”
Thứ hai, sự hi sinh thầm lặng giúp con người ta cảm thấy hạnh phúc vì sống một cuộc đời có ý nghĩa. Như Benjamin Franklin đã từng nói: “Người phải nuôi một gia đình lớn, trong khi sống để dõi theo họ, chịu nhiều đau khổ hơn người khác, nhưng cũng nhận nhiều hạnh phúc hơn người khác”. Vì cho đi là còn mãi, và hi sinh rồi sẽ được nhận lại. Nói như vậy là bởi khi giúp đỡ người khác, ta sẽ cảm thấy mãn nguyện và vui vẻ. Điều này cũng được chứng thực bởi khoa học: Khi hi sinh và cho đi, não ta sẽ tiết ra hai loại hormone là serotonin và oxytocin, giúp giảm căng thẳng, lo âu cũng như thúc đẩy sự hạnh phúc. Không chỉ thế, niềm vui chủ yếu của sự hi sinh xuất phát từ việc ta cảm thấy cuộc đời mình có ý nghĩa. Bởi trong quá trình đóng góp và cống hiến cho xã hội, ta sẽ sống có mục đích và nhận thức được những giá trị của bản thân trong cuộc đời. Đây cũng chính là những yếu tố nòng cốt để tránh khỏi cảm giác lạc lối, bơ vơ, mặc cảm và thúc đẩy sự thỏa mãn trong tâm hồn. Đó cũng là cảm xúc của Hoàng Hoa Trung, người đã bén duyên với công tác thiện nguyện từ năm mười bảy tuổi, và thực hiện nhiều dự án nổi bật như “hệ sinh thái nuôi em”, “Nhóm tình nguyện niềm tin”,… Anh đã hi sinh thời gian, tiền bạc, công sức để lặn lội đến từng ngóc ngách bản làng, để trao đi yêu thương, sẻ chia nụ cười. Chàng trai với tấm lòng ấm áp ấy đã từng chia sẻ rằng: “Tôi nhận ra mình muốn giúp và có thể giúp đỡ họ. Chính những điều đó cho tôi động lực vượt qua thời gian khó khăn và tìm được lí do mình sống, lí do mình tồn tại, đó là giúp đỡ người khác”. Qua đó, dễ thấy, sự hi sinh giúp ta tìm được động lực sống và niềm vui trong cuộc đời. Nói ngắn gọn, sự hi sinh giúp con người tìm được niềm hạnh phúc từ một cuộc sống viên mãn, trọn vẹn.
Tuy nhiên, sự hi sinh chỉ trọn vẹn ý nghĩa khi nó hiện hữu như một niềm vui trong cuộc sống chứ không phải một nghĩa vụ nặng nề. Như Stefan Zweig đã từng nói: ”Sự hy sinh chẳng còn ý nghĩa sau khi bạn bắt đầu cảm thấy mình đang hy sinh”. Quả vậy, hi sinh không phải là trách nhiệm của bất kì ai, mà đó là sự lựa chọn tự tâm của mỗi người. Nếu ta hi sinh một cách gượng ép thì cuối cùng điều ta nhận được chỉ là những buồn phiền, u uất. Bởi khác với việc hi sinh tự nguyện, người hi sinh một cách khiên cưỡng sẽ không cảm nhận được những cảm xúc thỏa mãn, tích cực trong nội tâm; mà đây lại là động lực thúc đẩy con người tiếp tục cho đi. Thiếu đi những động lực bên trong, những người này thường tìm kiếm sự bù đắp từ bên ngoài và có xu hướng mong muốn người khác biết ơn và đền đáp mình. Một khi nhu cầu này không được đáp ứng, họ dễ dàng trở nên đau khổ, buồn bã, bất mãn. Lâu dần, sự tích tụ cảm xúc tiêu cực có thể gây ra các bệnh tâm lí, làm ảnh hưởng xấu đến sức khỏe tinh thần. Lúc này, họ còn chẳng thể khiến bản thân hạnh phúc, chứ đừng nói chi đến việc hi sinh để mang đến hạnh phúc cho người khác. Có thể nói, hành động hi sinh chỉ thật sự đẹp khi nó xuất phát từ chân tâm, từ việc con người ta tìm thấy động lực sống và niềm hạnh phúc trong việc cho đi.
Bên cạnh đó, việc cha mẹ hi sinh quá mức, cho đi một cách mù quáng sẽ làm mất đi giá trị nguyên bản của hành động này. Ở một số trường hợp, việc đó sẽ dẫn đến nhiều hệ lụy nghiêm trọng trong gia đình. Về bản chất, sự hi sinh mà cha mẹ dành cho con cái là một điều đáng trân trọng, là minh chứng của tình cảm thiêng liêng. Thế nhưng, sự hi sinh sẽ chẳng còn cao đẹp khi nó trở nên quá đà, đến mức khiến họ từ bỏ cả những nhu cầu cá nhân và xem con cái là trung tâm của cuộc đời mình. Theo tâm lí học, đây thực chất là một hình thức “thao túng cảm xúc” (emotional blackmail) bởi nó vô tình đánh vào ý thức đạo đức của những người con, và tạo thêm những gánh nặng tâm lí không cần thiết cho trẻ. Khi đã hi sinh quá nhiều, một cách vô thức, cha mẹ sẽ lợi dụng cảm giác tội lỗi của con trẻ để khiến chúng hành động theo ý muốn của mình. Theo thời gian, trẻ sẽ mất đi sự độc lập và quyền tự do được đưa ra những lựa chọn cho cuộc đời mình. Nói cách khác, chúng sẽ không dám theo đuổi ước mơ cũng như mưu cầu hạnh phúc cá nhân nếu điều đó trái với mong ước của bố mẹ. Nghiêm trọng hơn, trẻ sẽ hình thành những nhận thức sai lệch và nghĩ rằng tình yêu là sự hi sinh một chiều. Từ đó, khi thiết lập mối quan hệ với người khác, chúng sẽ tạo nên một mô hình tình cảm không lành mạnh, méo mó và đau khổ khi thiếu đi sự tôn trọng và hỗ trợ lẫn nhau. Không chỉ vậy, ở một số tình huống khác, việc hi sinh của cha mẹ có thể biến chất để rồi trở thành sự dung túng. Một số bậc làm cha, làm mẹ sử dụng hi sinh như một cái cớ để bao biện cho cách giáo dục sai lầm và sự nuông chiều vô tội vạ của mình. Để rồi, khi trưởng thành trong một môi trường như thế, đứa trẻ sẽ trở nên ngỗ nghịch và hư hỏng. Lấy ví dụ về câu chuyện của ông Dương Cần Ký, người đã tích góp, vay mượn tiền khắp nơi và hi sinh mọi thứ để con gái ông, Dương Lệ Quyên theo đuổi thần tượng. Sự si mê thần tượng điên cuồng của Lệ Quyên đã khiến cả nhà ngập trong cảnh nợ nần. Gồng gánh cả tiền thuốc men cho vợ và tiền thỏa mãn sở thích của con gái, ông bị dồn đến bước đường cùng và phải bán thận để có tiền cho con. Khi chứng kiến cảnh con gái suy sụp vì bị thần tượng của mình từ chối gặp mặt riêng, Dương Cần Ký đã quyết định dùng cái chết để gây sức ép, bắt nam ca sĩ phải đáp ứng yêu cầu của con mình. Sáng ngày 26/3/2007, người đàn ông bất hạnh kết thúc cuộc đời mình ở một vùng biển tại Hong Kong, một vụ việc gây rúng động toàn châu Á. Nhưng đến tận nay, cô con gái vẫn một mực kiên quyết cho rằng sự việc đau lòng năm đó không phải là do lỗi của mình. Qua đó, dễ thấy, sự hi sinh mù quáng của người cha là một trong những nguyên do chính dẫn đến bi kịch cho một gia đình, đồng thời gián tiếp làm hư con trẻ, biến chúng thành những con người vô cảm, ích kỉ. Như vậy, có thể thấy, việc hi sinh quá mức không chỉ làm mất đi những giá trị đẹp đẽ của đức tính cao thượng này mà còn gây ra nhiều hiện tượng tiêu cực, đáng báo động trong đời sống.
Trong một số trường hợp, việc xem hi sinh như một nghĩa vụ sẽ gây ra nhiều thực trạng nhức nhối trong gia đình và xã hội. Ví như việc mặc định sự hi sinh là bổn phận của người phụ nữ. Đây vốn là một quan niệm xã hội hết sức phổ biến nhưng chính nó lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ về sự bất ổn xã hội. Vô hình trung, suy nghĩ này sẽ khiến những người làm chồng, làm cha ít quan tâm, lo lắng và lơ là những trách nhiệm đối với gia đình. Còn nhớ Trấn Thành đã bày tỏ quan điểm về vấn đề này: “Tôi rất sợ người ta dạy phụ nữ hai chữ “hi sinh”. Đó là hai từ tàn nhẫn nhất trên đời để dạy phụ nữ”. Thật vậy, việc gán ghép người phụ nữ với trách nhiệm hi sinh sẽ tạo nên những gánh nặng vô hình và tước bỏ đôi cánh tự do của họ. Vật lộn một mình trong hàng tá áp lực, sức khỏe tinh thần của họ khó tránh khỏi việc suy giảm. Thật vậy, cuộc khảo sát của trang Motherly cho thấy 93% các bà mẹ ít nhất một lần thấy kiệt sức vì chăm con, 16% số người thực hiện khảo sát nói luôn cảm thấy như vậy. Nhìn rộng ra, đây không còn là câu chuyện của một gia đình nhỏ mà đây là vấn nạn của cả một xã hội. Đó là một xã hội nơi ép buộc con người ta phải từ bỏ những mưu cầu hạnh phúc cá nhân chỉ vì một điều họ chưa từng được quyền lựa chọn như giới tính. Đó là một xã hội nơi sự bất bình đẳng ngày một leo thang với những quan niệm sai lệch ăn sâu vào trong tiềm thức con người. Nếu tình trạng này tiếp tục kéo dài, thì liệu đến bao giờ ta mới được chứng kiến một thế giới văn minh và bình đẳng?
Nhìn chung, sự hi sinh có tầm quan trọng rất lớn trong xã hội, dù ở quá khứ, hiện tại hay tương lai. Chính vì vậy, chúng ta nên dành thời gian khám phá bản thân, để nhận ra những đam mê, khát vọng, những điều mà ta muốn dành thời gian, công sức để cống hiến và hi sinh. Đừng vội hi sinh khi trái tim ta chưa cảm thấy tự nguyện bởi như Henry Louis Mencken đã từng nói: “Hy sinh vì một tư tưởng chắc chắn là cao quý. Nhưng còn cao quý hơn biết bao nhiêu nếu người ta hy sinh vì tư tưởng đúng!”. Do đó, hãy tìm hiểu thật kĩ trước khi lựa chọn cống hiến vì điều gì để chắc chắn rằng những điều mà ta lựa chọn để dâng hiến là một “tư tưởng đúng”, là điều khiến ta cảm thấy hạnh phúc và sẵn sàng hi sinh. Khi đã xác định được mong muốn của mình, hãy hết lòng cống hiến và cho đi. Ngoài ra, ta nên tránh việc ép buộc người khác phải hi sinh, bởi hi sinh là hành động xuất phát từ chân tâm chứ chưa bao giờ là nghĩa vụ của bất kỳ ai.
Như Rudyard Kipling đã nói: “Đức khiêm nhường đến từ tri thức, sức mạnh đến từ sự hi sinh”. Thật vậy, sự hi sinh có sức mạnh vô cùng to lớn khi nó chính là yếu tố cốt tử trong việc hình thành và phát triển xã hội hiện đại ngày nay. Chính vì thế, mỗi người nên tìm cho bản thân một điều quý giá để hi sinh, cống hiến, và làm cuộc đời mình thêm trọn vẹn. Bởi mồ hôi, công sức và thời gian mà ta đã bỏ ra rồi sẽ lại quay trở lại trong những dạng thức khác và trở thành những giá trị tích cực cho xã hội. Đến cây mắm còn biết hi sinh cả đời nó để biến vùng bãi bồi ngập mặn thành đất thịt; chẳng lẽ chúng ta chẳng thể cho đi một chút gì để xã hội ngày một thêm tươi đẹp?
…
Tham khảo:
Hy vọng rằng bài mẫu Nghị luận Xã Hội về SỰ HI SINH… sẽ là nguồn tài liệu hữu ích giúp các bạn học sinh nắm vững kiến thức làm bài và tự tin hơn trong môn Ngữ Văn THPT. Hãy cùng nhau khám phá và luyện tập để chuẩn bị thật tốt cho kỳ thi sắp tới, đạt điểm cao nhé! Chúc các bạn thành công!
Theo dõi MXH của Onthidgnl để update nhiều tài liệu miễn phí nhé:
FB: https://www.facebook.com/onthidgnlcom
Group: https://www.facebook.com/groups/2k7onthidgnl
Threads: https://www.threads.net/@onthidgnl2k7
Bộ sưu tập bài viết Nghị luận xã hội: https://onthidgnl.com/chuyen-muc/nghi-luan-xa-hoi/
