Cùng tham khảo nội dung về Nghị luận phân tích, đánh giá một tác phẩm văn học được Onthidgnl chia sẻ sau đây. Các em tham khảo để có kỹ năng làm bài văn nghị luận văn học 600 chữ đạt điểm cao nhé.
Mục lục
I. Khái quát chung về dạng đề phân tích, đánh giá một tác phẩm văn học
1. Yêu cầu chung
– Nêu được chủ đề, dẫn ra và phân tích được tác dụng của một số nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật được dùng trong tác phẩm; cũng có thể đi sâu tìm hiểu từng vấn đề, khía cạnh của tác phẩm, nêu những phát hiện riêng của bản thân.
– Nhận xét (đánh giá) làm rõ những vấn đề nổi bật (thành tựu và có thể có cả hạn chế) trong nội dung và nghệ thuật của tác phẩm.
– Xác định được mối liên quan giữa nội dung và hình thức nghệ thuật; làm rõ đặc điểm, vai trò và tác dụng của các yếu tố hình thức thể loại trong việc biểu đạt nội dung.
– Xác định thể loại của văn bản nêu trong đề thuộc thể loại, tiểu loại nào trong các thể loại lớn (truyện, thơ, kí, kịch)?
– Nhận biết được đó là văn bản trích hay toàn bộ tác phẩm. Nếu là đoạn trích từ một tác phẩm dài thì cần đọc kĩ Phần tóm tất trước đoạn trích để hiểu bối cảnh và phân tích, đánh giá đoạn trích trong tính chỉnh thể của tác phẩm.
2. Yêu cầu cụ thể theo các thể loại
– Phân tích và đánh giá truyện cần chú ý các đặc trưng tự sự: cốt truyện, tình huống, nhân vật, chi tiết, điểm nhìn, lời văn trần thuật và các bút pháp nghệ thuật gắn với từng tiểu loại của văn bản như truyện ngắn, tiểu thuyết, truyện thần thoại, truyện truyền kì, truyện thơ Nôm,… Thông qua các yếu tố hình thức trên để hiểu thông điệp, nội dung, tư tưởng của truyện.
– Phân tích và đánh giá thơ cần chú ý các nét đặc trưng trữ tình như mạch cảm xúc, cảm hứng trữ tình; cái tôi trữ tình, nhân vật trữ tình; khổ thơ, vần, nhịp, cấu tứ, hình ảnh, các biện pháp tu từ, ngôn ngữ,… gắn với mỗi tiểu loại (thơ Đường luật, thơ tự do, thơ lục bát,…). Từ các yếu tố hình thức này mà hiểu và chỉ ra tình cảm, cảm xúc chủ đạo và thông điệp tư tưởng từ văn bản thơ.
– Phân tích và đánh giá kí cần chú ý tính xác thực và cái “tôi” của tác giả; màu sắc trữ tình, ngôn ngữ giàu chất thơ, ngôi kể, điểm nhìn, các thủ pháp nghệ thuật gắn với mỗi tiểu loại của kí (tuỳ bút, tản văn, phóng sự, hồi kí, bút kí, truyện kí,…) và dấu ấn cá nhân của người viết,… Thông qua hình thức văn bản mà hiểu và phân tích được thái độ, tình cảm, tư tưởng của tác giả và ý nghĩa xã hội của các vấn đề văn bản kí nêu lên,…
– Phân tích và đánh giá kịch bản văn học cần chú ý cách trình bày (hồi, mục, cảnh, hệ thống nhân vật, lời thoại và các chỉ dẫn nghệ thuật,…), nội dung, tư tưởng; cách tổ chức mâu thuẫn, xung đột và giải quyết vấn đề; các biện pháp nghệ thuật gắn với đặc điểm của mỗi tiểu loại (hài kịch, bi kịch);… Từ đó, hiểu và phân tích được nội dung, tư tưởng, thái độ của tác giả cũng như ý nghĩa xã hội và tác động của các vấn đề mà văn bản kịch nêu lên.
3. Yêu cầu phân tích, đánh giá một tác phẩm trọn vẹn
– Đọc kĩ văn bản, chú ý xác định các yếu tố hình thức của thể loại văn bản; từ đó, phân tích để chỉ ra giá trị của chúng trong việc thể hiện nội dung, chủ đề của tác phẩm.
– Lựa chọn các dẫn chứng từ tác phẩm cho mỗi luận điểm.
– Liên hệ, so sánh với các tác giả, tác phẩm có cùng đề tài, chủ đề để nhận xét điểm gặp gỡ và sáng tạo riêng của tác giả, tác phẩm được nêu trong đề văn.
– Suy nghĩ về giá trị, sự tác động của văn bản, tác phẩm đối với người đọc và với chính bản thân.
4. Yêu cầu phân tích, đánh giá một khía cạnh/ một trích đoạn của tác phẩm
– Trước khi đi sâu vào vấn đề trọng tâm, HS cũng cần giới thiệu một số thông tin mang tính khái quát về tác giả, tác phẩm,… tuỳ theo yêu cầu cụ thể của đề bài.
– Tập trung vào vấn đề cụ thể mà câu hỏi nêu lên, không bàn chung về cả tác phẩm.
– Lựa chọn các dẫn chứng từ đoạn trích cho mỗi luận điểm.
5. Sự khác nhau giữa đoạn văn nghị luận văn học và bài văn nghị luận văn học
Đoạn văn nghị luận văn học
Hình thức
Đảm bảo đúng cấu trúc đoạn văn
Dung lượng
Khoảng 200 chữ
Vấn đề nghị luận
Phạm vi hẹp
Thường đi vào một đặc điểm thể loại hoặc khía cạnh nhỏ của văn bản
Cách triển khai
Triển khai theo các ý:
Câu mở đoạn
Các câu phát triển đoạn
Câu kết đoạn
Bài văn nghị luận văn học
Hình thức
Đảm bảo đúng cấu trúc bài văn ba phần: MB – TB – KB
Dung lượng: Khoảng 600 chữ
Vấn đề nghị luận:
Phạm vi rộng
Thường hướng đến phân tích/đánh giá khía cạnh lớn hoặc so sánh đánh giá hai văn bản.
Cách triển khai
Triển khai thành ba phần:
MB: Giới thiệu vấn đề nghị luận
TB:
Thông tin chung về tác phẩm, khái quát vấn đề nghị luận.
Phân tích vấn đề nghị luận
Khái quát đánh giá, nâng cao…
KB: Nêu ấn tượng của bản thân…
Xem thêm:
Dạng đề yêu cầu phân tích, đánh giá tác phẩm truyện
Dạng đề yêu cầu phân tích, đánh giá tác phẩm kí/ phóng sự
Dạng đề yêu cầu phân tích, đánh giá tác phẩm kịch
Xem thêm:
Hướng dẫn viết bài nghị luận văn học 600 chữ
Hướng dẫn viết mở bài nghị luận Văn học
Kỹ năng viết đoạn văn nghị luận văn học
60 Mẫu mở bài nghị luận xã hội và hướng dẫn viết mở bài NLXH
…
Hy vọng bài viết “Nghị luận phân tích, đánh giá một tác phẩm văn học”… này sẽ là nguồn tài liệu giúp các bạn học sinh nắm vững kiến thức và tự tin làm bài hơn trong môn ngữ văn ôn thi THPT. Hãy cùng nhau khám phá và luyện tập để chuẩn bị thật tốt cho kỳ thi sắp tới, đạt điểm cao nhé! Chúc các bạn thành công!
Theo dõi MXH của Onthidgnl để update nhiều tài liệu miễn phí nhé:
FB: https://www.facebook.com/onthidgnlcom
Group: https://www.facebook.com/groups/2k7onthidgnl
Threads: https://www.threads.net/@onthidgnl2k7
