Cùng tham khảo nội dung Nghị luận xã hội về SỰ PHỤ THUỘC VÀO CÔNG NGHỆ được Onthidgnl chia sẻ sau đây. Các em tham khảo bài văn mẫu dưới đây để có kỹ năng làm tốt bài văn nghị luận xã hội nhé.
Nghị luận xã hội về SỰ PHỤ THUỘC VÀO CÔNG NGHỆ
Như Yuval Noah Harari từng nói: “Công nghệ có thể giúp bạn rất nhiều, nhưng nếu công nghệ chiếm được quá nhiều quyền lực đối với cuộc đời bạn, bạn có thể trở thành con tin cho lịch trình của nó”. Thật vậy, sự phát triển của khoa học kĩ thuật ngày nay đã làm cho cuộc sống của chúng ta trở nên hiện đại và dễ dàng hơn. Thế nhưng, thay vì trở nên chủ động và sử dụng công nghệ một cách hiệu quả, con người dường như lại trở thành đối tượng bị kiểm soát bởi chính những sản phẩm điện tử mà mình tạo ra. Vì vậy, sự phụ thuộc vào công nghệ đã trở thành một chủ đề “nóng” trong xã hội, là một vấn nạn nhận được nhiều sự quan tâm trên thế giới.
“Công nghệ” được định nghĩa là những phương tiện, công cụ hiện đại được áp dụng vào nhiều lĩnh vực khác nhau nhằm cải thiện năng suất lao động. “Công nghệ” có thể là chiếc điện thoại thông minh ta cầm trên tay, nhưng cũng có thể phức tạp hơn như trí tuệ nhân tạo được ứng dụng rộng rãi trong ngành rô-bốt. “Phụ thuộc” là khi ta dựa dẫm, chịu ảnh hưởng nặng nề bởi một điều gì đó đến khi cuộc sống của ta không thể tách rời, thiếu đi nó. Như vậy, “phụ thuộc vào công nghệ” có thể hiểu là việc con người bị chi phối bởi các thiết bị điện tử để rồi mất đi sự độc lập và chủ động. Tóm lại, đây là một vấn đề nhức nhối trong xã hội, có thể dẫn đến nhiều hệ lụy khó lường.
Nguyên nhân của tình trạng này xuất phát từ sự tiện ích của công nghệ trong cuộc sống. Nếu so sánh với những năm tháng lịch sử đã qua, có thể thấy, công nghệ đã khiến cuộc sống trở nên đơn giản và dễ dàng hơn. Lấy ví dụ về các trang mạng xã hội, đây là
những nền tảng công nghệ đã giúp con người kết nối và chia sẻ thông tin. Hay điển hình hơn chính là chiếc điện thoại cá nhân nhỏ gọn, một vật dụng hữu ích phục vụ nhiều mục đích. Thế nhưng, khi lạm dụng công nghệ trong một thời gian dài, con người sẽ dần quen với sự tồn tại của những thiết bị này đến mức dường như không thể sống mà thiếu đi chúng được. Từ đó, họ không thể làm chủ được hành động của bản thân và trở thành nô lệ của công nghệ.
Thứ nhất, sự lệ thuộc vào các sản phẩm công nghệ sẽ dẫn đến sự suy giảm trầm trọng về sức khỏe. Điều này bắt nguồn từ ánh sáng xanh phát ra từ các thiết bị điện tử, thứ không chỉ gây hại cho mắt mà còn có khả năng làm cản trở quá trình sản sinh Melatonin. Đây lại là một hormone giữ vai trò quan trọng trong việc điều tiết đồng hồ sinh học của các tế bào trong cơ thể. Từ đó, ánh sáng xanh của điện thoại và máy tính có thể gây khó ngủ và thúc đẩy lão hóa. Thậm chí, một nghiên cứu của Viện Sức khỏe Toàn cầu Barcelona còn chỉ ra rằng ánh sáng xanh làm tăng nguy cơ ung thư vú và tuyến tiền liệt. Cụ thể, nghiên cứu cho thấy những người tiếp xúc với ánh sáng xanh nhân tạo có nguy cơ mắc ung thư vú cao gấp 1.5 lần so với người ít tiếp xúc hơn. Ngoài ra, việc sử dụng các thiết bị công nghệ còn thường đi kèm một lối sống không lành mạnh bao gồm việc lười vận động và một chế độ ăn uống thiếu dưỡng chất. Bởi khi tiếp xúc với các thiết bị này, chúng ta thường có xu hướng tiêu thụ thức ăn nhanh và giảm việc tham gia các hoạt động thể chất. Trong một nghiên cứu tại Hội nghị Mỹ Latin ACC 2019, các nhà khoa học đã chỉ ra rằng việc sử dụng điện thoại thông minh trên năm tiếng mỗi ngày làm gia tăng tỉ lệ béo phì và nguy cơ mắc bệnh về tim mạch. Theo đó, 26% đối tượng thừa cân và 4.6% người béo phì đã sử dụng điện thoại thông minh trên năm tiếng đồng hồ. Không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất, tiếp xúc quá mức với công nghệ còn gây tác động tiêu cực đến não bộ. Các nghiên cứu khoa học cho thấy nhiều điểm chung nơi trí óc của những người nghiện Internet và người nghiện rượu hoặc ma túy. Những vùng não bộ liên quan trực tiếp đến khả năng tập trung, tiếp nhận cảm xúc và kiểm soát hành vi của những người này đều bị tổn thương và suy yếu nặng nề.
Thứ hai, việc phụ thuộc vào các sản phẩm công nghệ có thể dẫn đến hiện tượng nghiện Internet. Bởi không chỉ thỏa mãn nhu cầu kết nối và thể hiện bản thân của con người, việc tiếp xúc với Internet còn kích thích não bộ tạo ra Dopamine, một loại hormone khiến con người cảm thấy vui sướng, hạnh phúc. Tuy nhiên, khác với các sở thích lành mạnh như đọc sách hay chơi thể thao thì các hình thức giải trí trực tuyến lại có thể tạo ra sự thỏa mãn tức thời. Đó là bởi các thú vui này có khả năng tạo ra nhiều Dopamin trong một khoảng thời gian rất ngắn. Từ đó, nó khiến người dùng tăng dần tần suất và thời gian sử dụng cho đến khi họ không thể tách rời chiếc điện thoại được nữa. Thực tế, trên thế giới, số người bị lệ thuộc vào thiết bị cầm tay này là rất cao: Theo thống kê của trang Finances Online, có đến 84% người dùng điện thoại trên thế giới cho rằng họ không thể trải qua một ngày nếu thiếu đi thiết bị tiện lợi này. Nghiêm trọng hơn, việc nghiện Internet sẽ gây xao nhãng và làm giảm quỹ thời gian cho các hoạt động thường nhật khác, đặc biệt là việc học tập và làm việc. Điều này cũng đã được chứng minh trong luận văn thạc sĩ xã hội học “Việc sử dụng mạng xã hội và kết quả học tập của sinh viên” được viết bởi Nguyễn Thái Bá thuộc trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Hà Nội. Theo đó, sinh viên có học lực càng kém thì càng có xu hướng truy cập mạng xã hội: Các sinh viên với học lực trung bình sẽ truy cập vào các trang mạng này 12,5 lần mỗi ngày, trong khi đó con số này ở học lực khá, giỏi và xuất sắc lần lượt là 10 lần; 8,6 lần và 8,1 lần. Qua đó, có thể thấy được rằng, việc sử dụng công nghệ quá mức sẽ làm giảm hiệu quả học tập và làm việc của mỗi cá nhân. Nhìn chung, việc dành quá nhiều thời gian cho các nền tảng công nghệ sẽ dẫn đến tình trạng nghiện Internet, đồng thời gây nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống cá nhân của mỗi người.
Cuối cùng, sự lệ thuộc vào công nghệ có nhiều tác động xấu đến các mối quan hệ xã hội. Quả thật, sự ra đời của các sản phẩm và nền tảng công nghệ đã giúp con người thay đổi cách kết nối với người khác. Thế nhưng, trên thực tế, những cuộc trò chuyện trực tuyến chỉ đóng vai trò như một phương pháp giao tiếp tạm thời chứ chẳng thể thay thế những tiếp xúc thân mật ở đời thực. Bởi dù những con chữ vô tri trong tin nhắn có lôi cuốn, hấp dẫn đến đâu thì cũng chẳng thể so sánh với hơi ấm từ những cái chạm tay, cái ôm nồng thắm. Đó là những điều mà dù công nghệ có phát triển đến đâu thì cũng chẳng thể truyền tải nổi. Và đôi lúc chính vì khả năng truyền tải hạn chế đó mà ta hiểu lầm lẫn nhau, để rồi nổ ra những cuộc xung đột vô nghĩa. Không chỉ vậy, vô hình trung, sự tiện lợi của hình thức giao tiếp trực tuyến đã khiến con người hạn chế những cuộc gặp gỡ ở thế giới thực, từ đó khiến các liên kết xã hội trở nên lỏng lẻo và thêm mong manh. Trong không ít trường hợp, tình trạng này có thể trở nên nghiêm trọng đến mức những cá nhân này lựa chọn tự cô lập bản thân khỏi xã hội và giảm tối đa việc tiếp xúc với thế giới bên ngoài. Hiện tượng xã hội này còn được gọi là “NEET” (viết tắt của Not Education, Employment and Training) và đang dần trở thành một vấn đề nhức nhối ở nhiều quốc gia, phổ biến nhất là Nhật Bản và Hàn Quốc. Theo Viện Y tế và Các vấn đề xã hội Hàn Quốc, khoảng hơn 350.000 người trong độ tuổi từ 19 đến 39 tuổi lựa chọn cách sống ẩn dật ở quốc gia này. Lối sống tách biệt của những cá nhân trên đã gây áp lực không nhỏ lên nền kinh tế của xứ sở kim chi. Cụ thể, một nghiên cứu vào năm 2021 của Viện Y tế và Các vấn đề xã hội Hàn Quốc cho biết vấn nạn NEET có thể khiến đất nước này chịu thiệt hại lên tới 500 tỉ won (374,4 triệu USD) mỗi năm, nếu nhóm đối tượng trên không tham gia lực lượng lao động mà sống lệ thuộc vào các dịch vụ xã hội. Như vậy, dễ thấy, việc bị chi phối bởi công nghệ sẽ dẫn đến những đứt gãy trong các mối quan hệ xã hội, hoặc thậm chí gây ra những hệ lụy tiêu cực trong đời sống, ảnh hưởng đến nền kinh tế của cả một quốc gia.
Có thể nói, việc phụ thuộc vào các thiết bị điện tử sẽ để lại nhiều hậu quả tiêu cực cho bản thân, gia đình và xã hội. Tuy nhiên, nói như vậy không có nghĩa là chúng ta nên hoàn toàn loại bỏ công nghệ ra khỏi đời sống. Vì chối bỏ công nghệ không chỉ đồng nghĩa với việc chối bỏ các thành tựu của tiền nhân mà còn là một bước lùi của nền văn minh nhân loại. Đúng như Bill Gates đã từng nói: “Công nghệ thông tin là sự tiến bộ của mọi ngành nghề, mọi loại hình kinh doanh và mọi khía cạnh của cuộc sống”. Thật vậy, chính các sản phẩm công nghệ hiện đại đã tạo nên một xã hội văn minh và tiến bộ như hiện tại. Bởi lẽ chúng mang đến nhiều lợi ích to lớn cho con người trong các lĩnh vực đời sống, đặc biệt là trong kinh tế. Hiện nay, dây chuyền tự động hóa đã được đưa vào ứng dụng rộng rãi trong các xí nghiệp ở Mỹ, Nhật, Trung Quốc,… Vì máy móc không chỉ được đánh giá cao ở tốc độ, sức chịu đựng và độ chính xác mà còn có thể thay thế ta thực hiện những công đoạn nguy hiểm trong quy trình sản xuất. Ngoài ra, việc áp dụng công nghệ trong nhà máy còn giúp các doanh nghiệp cắt giảm các chi phí về nhân công và đào tạo nhân sự. Không chỉ được ứng dụng trong công nghiệp, công nghệ còn được đưa vào nông nghiệp với hình thức các nông trại thông minh hoặc được sử dụng trong ngành dịch vụ, điển hình là trong các chuỗi khách sạn tự động. Đó là còn chưa kể đến nguồn lợi nhuận to lớn đến từ các ngành kinh tế liên quan đến công nghệ. Mỹ và Trung Quốc là hai quốc gia được hưởng lợi khổng lồ từ các ngành này. Theo trang Statista, vào năm 2023, các ngành công nghệ ở Mĩ đem lại cho quốc gia này 2 ngàn tỉ USD, trong khi đó con số này ở Trung Quốc lại là 2.5 ngàn tỉ. Không chỉ vậy, công nghệ đã mở ra hình thức học tập và làm việc trực tuyến, từ đó mang đến các cơ hội việc làm và giáo dục cho nhiều cá nhân, đặc biệt là những người có hoàn cảnh đặc thù, không tiện di chuyển. Tóm lại, ta không nên vì sợ rằng mình sẽ lệ thuộc vào công nghệ mà bỏ qua các thiết bị này lẫn những lợi ích đáng kể mà chúng đem lại.
Như một quy luật bất biến của vũ trụ, chẳng có điều gì ở đời là xấu hoàn toàn, cũng không có gì trong cuộc sống là tích cực vĩnh viễn. Công nghệ cũng vậy, nó là một con dao hai lưỡi với các mặt sáng – tối đan xen. Vì vậy, điều quan trọng chính là mức độ sử dụng và thái độ của người dùng đối với việc tiếp xúc với các thiết bị công nghệ. Mỗi cá nhân cần phải giữ cho mình một tâm thế tỉnh táo, cảnh giác trước những cám dỗ của các hình thức giải trí trực tuyến. Đừng loại bỏ công nghệ khỏi cuộc sống nhưng cũng đừng để bản thân trở thành nô lệ cho thế giới ảo. Hãy sử dụng công nghệ một cách vừa phải, phù hợp và khôn ngoan. Nói cách khác, ta phải luôn ý thức được mục đích ban đầu của bản thân đồng thời giới hạn thời gian và tần suất sử dụng các thiết bị điện tử để tránh việc lạm dụng quá đà. Không chỉ vậy, để đảm bảo sức khỏe, ta còn cần cân bằng việc sử dụng công nghệ với những hoạt động đời sống khác. Ngoài các hoạt động giải trí trên mạng, mỗi người nên tạo dựng cho mình một sở thích lành mạnh như sáng tạo nghệ thuật, đọc sách hay chơi thể thao. Một khi ta biết sử dụng công nghệ một cách hợp lí, chủ động và hiệu quả, chúng sẽ trở thành một trợ thủ đắc lực đem đến nhiều lợi ích cho cuộc sống.
Như Stephen Hawking từng nói: “Hầu hết những mối đe dọa mà ta phải đối mặt đến từ sự tiến bộ trong khoa học và công nghệ. Chúng ta sẽ không ngừng bước tiến bộ, hay đảo ngược sự tiến bộ, vậy nên ta phải nhận ra mối nguy hiểm và khống chế chúng. Tôi là người lạc quan, và tôi tin chúng ta có thể”. Thật vậy, sự xuất hiện của công nghệ đã đặt ra nhiều vấn đề nan giải cho xã hội và một trong số đó chính là sự phụ thuộc vào những sản phẩm điện tử. Đây là một vấn nạn phổ biến, gây ra nhiều tác động tiêu cực đến các khía cạnh của đời sống xã hội. Tuy nhiên, nếu ta biết sử dụng công nghệ một cách có kiểm soát thì chúng sẽ mang đến nhiều giá trị tích cực cho đời sống.
…
Tham khảo:
Hy vọng rằng bài mẫu Nghị luận Xã Hội về SỰ PHỤ THUỘC VÀO CÔNG NGHỆ… sẽ là nguồn tài liệu hữu ích giúp các bạn học sinh nắm vững kiến thức làm bài và tự tin hơn trong môn Ngữ Văn THPT. Hãy cùng nhau khám phá và luyện tập để chuẩn bị thật tốt cho kỳ thi sắp tới, đạt điểm cao nhé! Chúc các bạn thành công!
Theo dõi MXH của Onthidgnl để update nhiều tài liệu miễn phí nhé:
FB: https://www.facebook.com/onthidgnlcom
Group: https://www.facebook.com/groups/2k7onthidgnl
Threads: https://www.threads.net/@onthidgnl2k7
Bộ sưu tập bài viết Nghị luận xã hội: https://onthidgnl.com/chuyen-muc/nghi-luan-xa-hoi/
